Việc chăm sóc răng miệng là một phần quan trọng của việc duy trì sức khỏe toàn thân và tránh những vấn đề liên quan đến răng miệng như bệnh quanh răng. Trong quá trình điều trị bệnh này, chlorhexidine là một chất kháng khuẩn rất hiệu quả và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng chlorhexidine có thể gây ra một số tác dụng phụ. Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về chlorhexidine trong điều trị bệnh quanh răng, các tác dụng phụ có thể xảy ra và cách sử dụng an toàn và hiệu quả.
1. Tổng quan:
1.1. Cấu tạo phân tử của Chlorhexidine:
Chlorhexidine là một hợp chất hữu cơ được tạo ra từ phối hợp giữa chlorophenyl và biguanide. 2 đầu này được nối với nhau bởi cầu hexamethylene. Cấu trúc hóa học của chlorhexidine bao gồm một phần hydrophobic (dễ tan trong dầu) và một phần hydrophilic (dễ tan trong nước), cho phép nó dễ dàng hòa tan trong nước hoặc các dung môi hữu cơ. Chlorhexidine có tính bazo với 2 bên cation đầu cầu hexamethylene.
1.2. Chlorhexidine là gì?
Chlorhexidine là một chất kháng khuẩn rất hiệu quả và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe. Nó có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, bao gồm cả vi khuẩn Gram âm, Gram dương , nấm và virus, và thường được sử dụng để điều trị bệnh lợi nhuận răng miệng và các vấn đề liên quan đến nó. Thuốc có tính chất kháng khuẩn phổ rộng, giúp ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh trong miệng. Nó có thể được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ trong điều trị bệnh quanh răng và giúp giảm viêm và làm giảm sự tích tụ của mảng bám trên răng và nướu.
2. Cơ chế hoạt động của Chlorhexidine:
Chlorhexidine hoạt động bằng cách tấn công và tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh trong miệng. Khi sử dụng với liều thấp, nó có khả năng tăng tính thấm của vi khuẩn , kết dính với các tế bào vi khuẩn phá vỡ các liên kết trong tế bào vi khuẩn. Khi dùng với liều cao, các tác nhân kháng khuẩn trong chlorhexidine có thể tấn công gây kết tủa và phá hủy tế bào vi khuẩn, gây ra sự phá vỡ và tổn thương màng tế bào và các cơ chế khác để tiêu diệt vi khuẩn.
Ngoài ra, chlorhexidine còn có khả năng tạo ra một lớp màng bảo vệ trên bề mặt răng và nướu nhờ 2 đầu cation của nó là chlorophenyl và biguanide giúp ngăn ngừa sự tích tụ của mảng bám và vi khuẩn trong miệng. Điều này giúp giảm nguy cơ bị viêm nhiễm và bệnh lợi nhuận răng miệng.
3. Chlorhexidine trong điều trị bệnh quanh răng:
Chlorhexidine là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả trong điều trị bệnh quanh răng. Bệnh quanh răng là một tình trạng phổ biến trong đó mô nướu bị viêm và tổn thương do sự tích tụ của mảng bám trên răng và nướu. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh quanh răng có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, bao gồm viêm nhiễm và mất răng.
Các sản phẩm chứa chlorhexidine, bao gồm dung dịch súc miệng, xịt miệng, kem đánh răng và kem bôi hay vecni, được sử dụng để giảm viêm, giảm sâu răng và làm giảm sự tích tụ của mảng bám trên răng và nướu. Chlorhexidine có khả năng tiêu diệt một số vi khuẩn gây bệnh trong miệng, giúp ngăn ngừa và điều trị bệnh quanh răng.
Tuy nhiên, chlorhexidine không phải là phương pháp điều trị duy nhất cho bệnh quanh răng, và nó cũng không thể thay thế việc chải răng và sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch răng. Việc sử dụng chlorhexidine cần phải được kết hợp với các biện pháp chăm sóc răng miệng hằng ngày để đạt được kết quả tốt nhất.
4. Tác dụng phụ của chlorhexidine:
- Đổi màu nâu răng và lưng lưỡi: Khi sử dụng thuốc với thời gian kéo dài có thể gây ra tình trạng này.
- Thay đổi hệ thống vi khuẩn trong miệng.
- Khô miệng: Chlorhexidine có thể làm giảm lượng nước bọt trong miệng và gây ra cảm giác khô miệng.
- Biến đổi vị giác: Chlorhexidine có thể làm thay đổi vị giác thường không cảm nhận được độ mặn của thức ăn, cảm giác thức ăn nhạt nhẽo.
- Tích tụ cao răng: Chlorhexidine có thể gây ra tích tụ cao trên răng do làm lắng đọng protein nước bọt và tăng độ dính trên răng.
- Làm mỏng biểu mô: Chlorhexidine có thể làm mỏng, tổn thương biểu mô khi sử dụng với nồng độ cao.
- Viêm loét miệng: Sử dụng chlorhexidine trong thời gian dài và không đúng cách có thể gây ra viêm loét miệng, biến đổi tế bào và sự thay đổi vi khuẩn hữu ích trong miệng.
- Kích thích tuyến nước bọt mang tai.
5. Cách sử dụng chlorhexidine an toàn và hiệu quả:
Để sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả, bạn nên tuân thủ các hướng dẫn sau:
- Tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất: Bạn nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên nhãn sản phẩm và tuân thủ đúng liều lượng và cách sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhà nha khoa để biết cách sử dụng chlorhexidine đúng cách.
- Điều chỉnh liều lượng: Nếu bạn thấy các tác dụng phụ như khô miệng hoặc biến đổi vị giác, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc nhà sản xuất để điều chỉnh liều lượng hoặc cách sử dụng.
- Không sử dụng trong thời gian dài: Chlorhexidine không nên được sử dụng trong thời gian dài hoặc liên tục. Nếu bạn cần sử dụng chlorhexidine trong thời gian dài, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc nhà sản xuất để được tư vấn và theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn.
- Xử lý tác dụng phụ: Nếu bạn gặp phải các tác dụng phụ khi sử dụng chlorhexidine, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc nhà sản xuất để được tư vấn và giúp đỡ.
- Kết hợp với chăm sóc răng miệng hằng ngày: Chlorhexidine không thể thay thế việc chải răng và sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch răng. Bạn nên kết hợp sử dụng chlorhexidine với các biện pháp chăm sóc răng miệng hằng ngày để đạt được kết quả tốt nhất.
- Không sử dụng cho trẻ em dưới 6 tuổi: Chlorhexidine không nên được sử dụng cho trẻ em dưới 6 tuổi trừ khi được chỉ định bởi bác sĩ.
6. Kết luận:
Chlorhexidine là một phương pháp điều trị bệnh quanh răng hiệu quả và đã được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, để sử dụng chlorhexidine an toàn và hiệu quả, người dùng cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất, hỏi ý kiến bác sĩ hoặc nhà nha khoa để được tư vấn và hướng dẫn sử dụng đúng cách, không sử dụng chlorhexidine trong thời gian dài và không đúng cách để tránh các tác dụng phụ nghiêm trọng. Việc kết hợp sử dụng chlorhexidine với các biện pháp chăm sóc răng miệng hằng ngày cũng rất quan trọng để đạt được hiệu quả tốt nhất trong điều trị bệnh quanh răng.
Nguồn tham khảo:
Giáo trình bệnh học quanh răng và lâm sàng implant nha khoa – Trường Đại học Y Hà Nội
Leave a Reply