Viêm xoang là một căn bệnh phổ biến trong các bệnh tai mũi họng, thường được gây ra bởi vi khuẩn, virus, nấm hoặc phản ứng dị ứng. Cùng tìm hiểu về cách nhận biết sớm triệu chứng viêm xoang trong bài viết sau.
1. Viêm xoang là gì?
Viêm xoang là tình trạng khi niêm mạc trong mũi bị sưng phồng, gây tắc nghẽn các lỗ thông của xoang nằm gần mũi. Điều này dẫn đến việc oxy trong xoang sẽ được hấp thụ vào niêm mạc thông qua các mạch máu và nó tạo ra áp suất âm trong xoang. Khi các dịch nhầy trong xoang tích tụ, nó tạo ra môi trường thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập qua các lỗ thông của xoang hoặc thông qua một số tế bào lan rộng. Khi đó, huyết thanh và bạch cầu xuất hiện để chống lại sự xâm nhập của virus, vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh, và điều này tạo ra áp lực dương trong xoang tắc nghẽn. Tình trạng này gây ra cảm giác đau nhức và sưng huyết, cũng như phù nề trong niêm mạc.
– Phân loại:
Bệnh này chia thành hai dạng chính là viêm xoang cấp tính và viêm xoang mạn tính.
- Viêm xoang cấp tính xuất hiện một cách đột ngột và kéo dài trong khoảng thời gian từ 1-2 tuần. Đây là giai đoạn mà triệu chứng căn bệnh trở nên rõ ràng và gây khó khăn trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh.
- Viêm xoang mạn tính là dạng kéo dài, tồn tại trong khoảng thời gian trên 6 tuần. Bệnh nhân thường trải qua một loạt triệu chứng khác nhau trong thời gian này, và tình trạng mạn tính này có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống.
2. Nguyên nhân
2.1 Viêm xoang cấp
Nguyên nhân gây viêm xoang cấp tính thường xuất phát từ viêm nhiễm virus đường hô hấp trên kéo dài hơn 10 ngày. Các tác nhân phổ biến do các phế cầu khuẩn (Streptococcus Pneumoniae),vi khuẩn Hib (Haemophilus Influenzae), vi khuẩn Moraxella Catarrhalis.
Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác gây viêm xoang bao gồm:
- Dị ứng
- Trào ngược dạ dày – thực quản
- Tiếp xúc với bụi, khói thuốc, hóa chất, phấn hoa…
- Tiếp xúc với bào tử nấm từ môi trường
- Vách ngăn mũi bị vẹo
- Xoang hơi cuốn giữa
- Quá phát mô và nhiễm trùng
- Tắc nghẽn dẫn đến bóng sàng
- Viêm xoang do quá phát sau mổ
- Chấn thương mũi xoang
- Các khối u trong vòm mũi họng
- Suy giảm hệ miễn dịch
- Bệnh xơ nang – một tình trạng tích tụ chất nhầy trong hệ hô hấp
- Vấn đề về răng miệng.
2.2 Viêm xoang mạn
Viêm xoang mạn tính là một tình trạng phức tạp, có nhiều yếu tố kết hợp góp phần vào sự phát triển của nó. Các yếu tố này bao gồm viêm dị ứng mạn tính, các bất thường cấu trúc mũi (ví dụ như polyp mũi), chất gây kích ứng trong môi trường (như ô nhiễm không khí, khói thuốc), rối loạn hệ thống miễn dịch, và các yếu tố khác tương tác với các vi sinh vật gây viêm xoang mạn tính. Thông thường, vi khuẩn (bao gồm khả năng tạo màng sinh học trên bề mặt niêm mạc) là nguyên nhân phổ biến, mặc dù nấm cũng có thể gây viêm xoang mạn tính. Có nhiều loại vi khuẩn liên quan, bao gồm vi khuẩn Gram âm và các vi khuẩn có khả năng kị khí trong họ vi khuẩn miệng họng.
Trong một số trường hợp, viêm xoang mạn tính có thể phát triển từ nhiễm trùng răng. Nhiễm nấm (như Aspergillus, Sporothrix, Pseudallescheria) cũng có thể gây viêm xoang mạn tính, đặc biệt trong các bệnh nhân cao tuổi và có hệ miễn dịch suy giảm.
3. Các triệu chứng của viêm xoang
– Triệu chứng đau xoang: Triệu chứng đau và nhức vùng mặt là một biểu hiện phổ biến của viêm xoang. Sự viêm và sưng tấy gây đau trong các xoang. Cơn đau thường nghiêm trọng hơn trong trường hợp viêm xoang cấp tính. Vị trí của xoang có thể ảnh hưởng đến vùng xung quanh, gây đau, sưng và đỏ.
- Đau và sưng ở xoang hàm gây đau mặt trước, đau răng và nhức trán.
- Đau nhức ở xoang trán.
- Đau và sưng ở xoang sàng gây ra đau đằng sau và giữa hai mắt, nhức trán, viêm tấy quanh ổ mắt và chảy nước mắt.
- Đau cục bộ ít hơn ở xoang bướm.
– Triệu chứng chảy nước mũi: Chất nhiễm trùng trong xoang có thể chảy vào đường mũi, gây ra tình trạng phải thường xuyên thổi mũi. Nước mũi có thể có màu trắng đục, xanh hoặc vàng. Dịch nhầy cũng có thể đi qua mũi và chảy xuống phía sau cổ họng.
– Triệu chứng nghẹt mũi: Nhiễm trùng gây sưng tấy xoang, làm đỏ và phù nề niêm mạc mũi, gây nghẹt mũi và tắc nghẽn, hạn chế khả năng hô hấp qua mũi. Nghẹt mũi dẫn đến mất khả năng ngửi hoặc giảm khả năng ngửi.
– Triệu chứng đau đầu do xoang: Ngoài các triệu chứng đau nhức tai, đau răng, đau hàm và má, áp lực và sưng xoang cũng có thể gây đau đầu. Cơn đau đầu do viêm xoang thường nặng hơn vào buổi sáng do chất nhầy tích tụ trong xoang suốt đêm.
Khi có thay đổi áp suất (như khi đi lên độ cao, đi máy bay, lặn dưới nước), sự chênh lệch áp suất giữa không khí và xoang có thể làm cơn đau đầu trở nên khó chịu hơn.
– Triệu chứng ngứa cổ họng và ho: Khi chất nhầy từ xoang chảy xuống phía sau cổ họng, nó có thể gây ho
4. Cách phòng ngừa
Để giảm nguy cơ mắc viêm mũi xoang, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:
- Đảm bảo một lối sống lành mạnh và hạn chế tiếp xúc với vi trùng và chất gây dị ứng.
- Điều trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm lạnh và cúm, và tránh tiếp xúc với những người đang mắc bệnh này.
- Khi bị cảm cúm, hãy duy trì chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và điều trị hợp lý.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc nước rửa tay, đặc biệt là trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi ra khỏi nơi công cộng.
- Hạn chế tiếp xúc với khói, bụi, hóa chất, phấn hoa và các chất gây dị ứng hoặc kích ứng mũi và xoang.
- Điều trị hiện tượng trào ngược dạ dày-thực quản nếu có.
- Nếu viêm mũi xoang là do dị ứng, cần kiểm soát dị ứng để ngăn ngừa các cơn viêm xoang tái phát.
- Tránh hút thuốc lá, thuốc lào và tiếp xúc với khói thuốc lá môi trường (hút thuốc lá có thể làm hỏng các yếu tố tự nhiên bảo vệ của mũi, miệng, cổ họng và hệ hô hấp).
- Thường xuyên vệ sinh và làm sạch nhà cửa, nơi làm việc.
Viêm mũi xoang có thể được điều trị và hầu hết mọi người có thể tự khỏi sau 1-2 tuần nếu được chăm sóc và sử dụng thuốc đúng cách. Tuy nhiên, nếu bạn bị viêm xoang mạn tính hoặc tái phát nhiều lần, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được khám và điều trị thích hợp.
Leave a Reply