Thời điểm giao mùa là thời gian gia tăng số lượng trẻ em đến khám các bệnh về đường hô hấp, trong đó nhiều bé mắc viêm phế quản cấp. Dưới đây là những thông tin cơ bản sẽ giúp phụ huynh có thêm kiến thức về việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh lý này, từ đó giúp chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhi tốt hơn.
1. Viêm phế quản cấp là gì?
Viêm phế quản cấp là một tình trạng lâm sàng mà gây ra bởi sự viêm cấp của khí quản và các phế quản lớn. Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm phế quản là do các loại virus. Đây là một bệnh thông thường xuất hiện ở trẻ em, đặc biệt là trong độ tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi.
Trẻ em dưới 1 tuổi là nhóm dễ bị ảnh hưởng bởi bệnh này, đặc biệt khi thời tiết chuyển sang lạnh. Viêm phế quản có thể xuất hiện đồng thời hoặc sau khi trẻ mắc phải một căn bệnh nhiễm khuẩn khác như cúm, ho gà, sởi… Do đó, các chuyên gia nhi khoa khuyến nghị các bậc cha mẹ nên đảm bảo tiêm đủ các loại vaccine cần thiết để bảo vệ trẻ khỏi các căn bệnh nhiễm khuẩn có thể gây nguy hiểm.
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc phải bệnh lý này, trong đó nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:
- Virus: Trẻ nhỏ thường mắc phải viêm phế quản do các loại virus. Hệ miễn dịch của trẻ em còn yếu và chưa hoàn thiện, khi bị nhiễm virus như Adenovirus loại 1-7, Enterovirus, Parainfluenzae, Influenzae A và B, RSV (virus gây bệnh hô hấp), Rhinovirus, Human Bocavirus, Herpes Simplex Virus; hoặc bị nhiễm vi khuẩn như S Pneumoniae, M catarrhalis, H Influenzae, Chlamydia Pneumoniae, Mycoplasma Species… sẽ dễ gây viêm phế quản cho trẻ. Đặc biệt, sau khi trẻ mắc các bệnh về tai-mũi-họng, những virus và vi khuẩn này có điều kiện thuận lợi để tấn công mạnh hơn.
- Các yếu tố gây tái phát: Có những yếu tố khiến trẻ dễ tái phát viêm phế quản nhiều lần bao gồm di truyền dị ứng, trào ngược dạ dày-thực quản, bệnh xơ nang, suy giảm miễn dịch, và môi trường sống có nhiều khói bụi…
2. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị viêm phế quản cấp
Viêm phế quản là tình trạng viêm và tạo ra tiết nhầy trong đường hô hấp, dẫn đến các dấu hiệu ho nhiều và khó thở ở trẻ. Các mẹ cần chú ý nếu trẻ có sốt và ho kéo dài đến tuần thứ 2, có khả năng cao là trẻ đang mắc viêm phế quản.
Khi cơn ho kéo dài từ 2-3 tuần, trẻ có thể cảm thấy đau rát cổ họng và có đờm. Đờm thường có màu xanh, xám hoặc xanh hơi vàng. Ngoài ra, trẻ cũng có thể có các dấu hiệu khác như đau ngực, mệt mỏi và có thể bị sốt nhẹ.
Giai đoạn khởi phát: Bệnh bắt đầu với các triệu chứng viêm màng nhầy ở đường hô hấp trên. Trẻ có thể có sốt nhẹ, ho khàn, hắt hơi và sổ mũi (có thể dẫn đến ngạt mũi).
Giai đoạn phát triển bệnh: Sốt nặng hơn, trẻ có thể thở khò khè hoặc thở bằng miệng. Da của trẻ có thể trở nên tái xanh. Có thể xuất hiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa nhẹ.
Giai đoạn nguy hiểm: Trẻ có sốt cao hơn 39 độ C. Chân tay trở nên yếu, mềm, mệt mỏi, môi và da khô, chảy mồ hôi, trẻ có thể từ chối ăn và gặp khó khăn trong việc thở. Cơn ho của trẻ kéo dài (tương tự như ho gà hoặc ho lao) và có thể có đờm. Trẻ thở khò khè hoặc thở bằng miệng, và lồng ngực hoạt động mạnh. Da của trẻ có thể trở nên xanh xao, môi và đầu ngón tay, ngón chân có màu tím tái. Trẻ có thể bị nôn và tiêu chảy. Trong trường hợp nặng, có thể xuất hiện các dấu hiệu liên quan đến hệ thần kinh như nằm li bì, có thể hôn mê và có cơn co giật. Nhịp tim của trẻ yếu nhưng nhịp tim tăng nhanh.
Chúng ta có thể phân loại thành:
– Các dấu hiệu thông thường bao gồm:
- Sổ mũi hoặc nghẹt mũi, có thể đi kèm khò khè và khó thở.
- Ho khan hoặc ho có đờm, và cơn ho thường xuất hiện nhiều hơn vào buổi tối hoặc sáng sớm.
- Trẻ có thể bị sốt nhẹ hoặc sốt 39 độ C.
- Ngoài ra, trẻ cũng có thể gặp các triệu chứng khác như mệt mỏi, đau cơ, buồn nôn, thiếu hụt trong việc bú (ở trẻ nhỏ), và đau ngực (ở trẻ lớn).
Khi trẻ có các triệu chứng kể trên, ba mẹ cần theo dõi cẩn thận và quan sát sự thay đổi cũng như tiến triển của các triệu chứng này, từ đó có các chăm sóc phù hợp cho trẻ. Có thể tham khảo bài viết: Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị viêm phế quản.
– Các dấu hiệu nguy hiểm:
- Trẻ có màu da tím tái và gặp khó khăn trong việc thở.
- Trẻ thở nhanh, và có thể có hiện tượng lồng ngực co lõm.
- Sốt cao hơn 39 độ C, không phản ứng với việc sử dụng thuốc hạ sốt.
- Trẻ từ chối bú, có biểu hiện nôn mửa và khó đánh thức.
Khi trẻ có các dấu hiệu nguy hiểm, ba mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế gần nhất.
3. Phòng ngừa bệnh
Để phòng tránh bệnh viêm phế quản ở trẻ nhỏ, hãy tuân thủ các biện pháp sau:
- Đảm bảo trẻ được giữ ấm và môi trường sống của trẻ luôn sạch sẽ bằng cách thường xuyên lau chùi nhà cửa và thay chăn nệm đúng thời gian.
- Đối với trẻ có dị ứng với phấn hoa, lông chó mèo, mạt bụi nhà và các tác nhân khác, hạn chế tiếp xúc với những tác nhân này. Tránh cho trẻ tiếp xúc với khói bụi và khói thuốc lá.
- Tích cực cách ly trẻ khỏi người lớn hoặc trẻ nhỏ khác đang mắc bệnh đường hô hấp.
- Tiêm các loại vaccine phòng bệnh cho trẻ như vaccine phế cầu và vaccine Haemophilus influenzae.
Trẻ bị viêm phế quản có thể tự phục hồi nếu được phát hiện và xử trí đúng cách từ sớm bởi cha mẹ. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể có biến chứng nặng, gây hậu quả nghiêm trọng cho trẻ. Các bậc phụ huynh cần nắm vững những dấu hiệu nghiêm trọng của bệnh để đưa trẻ đến bệnh viện, nơi có thể được bác sĩ khám và điều trị trẻ một cách tốt nhất và toàn diện nhất.
Leave a Reply