Phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ đã được sử dụng trong điều trị bệnh loét dạ dày tá tràng mãn tính. Phẫu thuật này nhằm cắt đứt hoàn toàn thần kinh X, gây ra tình trạng giảm tiết acid dạ dày. Nếu điều trị bằng thuốc không hiệu quả, hoặc bệnh nhân có biến chứng nghiêm trọng như nặng hơn hoặc xuất huyết tiêu hóa, phẫu thuật có thể được cân nhắc.
1. Đại cương về phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ
Cắt thần kinh X là phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn cấu trúc dẫn truyền và chức năng chi phối của thần kinh X khi thân thần kinh đi vào ổ bụng qua lỗ hoành nhằm mục đích giảm tiết acid dạ dày điều trị bệnh loét dạ dày tá tràng. Cắt thần kinh X chọn lọc là cắt cấu trúc dẫn truyền và chức năng chi phối của các nhánh và thân dây X trước đi vào dạ dày kể từ sau nhánh gan của X trước, cắt nhánh và dây thần kinh X sau đi vào dạ dày kể từ sau nhánh tạng của X sau Cắt thần kinh X siêu chọn lọc là chỉ cắt các nhánh thần kinh X trước và sau đi vào chi phối vùng thân phình vị của dạ dày, để lại các nhánh chân ngỗng chi phối vùng hang vị.
2. Chỉ định cắt thần kinh X toàn bộ
Điều trị bệnh loét dạ dày tá tràng mãn tính, điều trị loét miệng nối dạ dày ruột, có thể phối hợp với phẫu thuật tạo van chống trào ngược điều trị GERD.
3. Chống chỉ định
Không có chống chỉ định tuyệt đối
Mặc dù không có chống chỉ định tuyệt đối cho phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ, nhưng vẫn có một số trường hợp nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định thực hiện phẫu thuật này. Các trường hợp chống chỉ định phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ bao gồm:
- Bệnh nhân có bệnh động mạch vành nặng, suy tim, suy gan, suy thận, suy phổi hoặc các bệnh lý khác nghiêm trọng.
- Bệnh nhân có tiền sử bệnh lý về thần kinh hoặc bệnh lý nội tiết như tiểu đường, bệnh Addison.
- Bệnh nhân có bệnh lý về dạ dày như ung thư dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng cấp tính, thủng dạ dày.
- Bệnh nhân có tiền sử phẫu thuật vùng cổ, ngực hoặc bụng.
- Bệnh nhân đang dùng thuốc chống đông máu hoặc các loại thuốc khác có thể gây ra chảy máu.
- Bệnh nhân có thai, đang cho con bú hoặc đang có kế hoạch có thai trong thời gian sắp tới.
Ngoài ra, phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ cần được cân nhắc kỹ lưỡng và chỉ được thực hiện khi các phương pháp điều trị khác đã không hiệu quả hoặc bệnh nhân có các chứng chỉ định cụ thể. Việc quyết định thực hiện phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ cần được thảo luận kỹ với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và các yếu tố liên quan đến phẫu thuật.
4. Chuẩn bị
4.1. Người thực hiện:
– 01 Phẫu thuật viên chuyên khoa tiêu hóa hoặc ngoại chung
– 02 phụ mổ
– Kíp gây mê: 01 Bác sĩ gây mê, 01 Điều dưỡng phụ gây mê
– Kíp dụng cụ: 01 Dụng cụ viên, 01 nhân viên chạy ngoài
4.2. Người bệnh
– Được chẩn đoán bệnh, xét nghiệm sinh học, đánh giá toàn trạng bệnh phối hợp và được điều trị, nuôi dưỡng, cân bằng đủ đảm bảo cho cuộc phẫu thuật dự kiến.
– Nâng cao thể trạng, cân bằng những rối loạn do hậu quả của bệnh hoặc do cơ địa, bệnh mãn tính, tuổi…
– Người bệnh và gia đình được giải thích rõ trước mổ về tình trạng bệnh và tình trạng chung, về những khả năng phẫu thuật sẽ thực hiện, về những tai biến, biến chứng, di chứng có thể gặp do bệnh, do phẫu thuật, do gây mê, tê, giảm đau, do cơ địa của người bệnh.
– Nhịn ăn, thụt tháo, vệ sinh vùng phẫu thuật và toàn thân.
4.3. Phương tiện:
Bộ dụng cụ đại phẫu, dao siêu âm, Ligasure, chỉ phẫu thuật, thuốc, dịch truyền,…
4.4. Dự kiến thời gian phẫu thuật: 90 phút
5. Các bước tiến hành cắt thần kinh X toàn bộ
Bước 1: Rạch da đường trắng giữa trên rốn vào ổ bụng
Bước 2: Phẫu tích vùng tâm phình vị bộc lộ thực quản bụng. Người phụ mổ kéo căng dạ dày vùng tâm vị để làm căng dây X.
Bước 3: Dùng dụng cụ phẫu tích bóc tách thân X trước khỏi thực quản, cắt thân X trước (các nhánh) bằng dao điện hoặc buộc thắt.
Bước 4: Dùng dụng cụ phẫu tích bóc tách các nhánh thân thần kinh X sau phía sau thực quản bụng.
Bước 5: Cắt hết các nhánh thân X sau. Kiểm tra các nhánh phụ toàn bộ vùng lỗ hoành và phình vị dạ dày để cắt bỏ triệt để.
Bước 6: Khâu phục hồi góc tâm phình vị và cấu trúc lỗ hoành
Bước 7: Phối hợp với các phẫu thuật dẫn lưu dạ dày như nối vị tràng, cắt hang vị hoặc tạo hình môn vị
Bước 8: Đóng bụng theo thường quy.
6. Theo dõi và xử trí tai biến
Chăm sóc toàn diện sau mổ theo thường quy.
Theo dõi các biến chứng liệt ruột cơ năng, liệt dạ dày: điều trị triệu chứng, hút dạ dày, bù nước, điện giải, nuôi dưỡng tĩnh mạch
Theo dõi phát hiện biến chứng chảy máu, tổn thương tạng lân cận như dạ dày, gan… để quyết định điều trị bảo tồn hay mổ lại.
Tóm lại, phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ không có chống chỉ định tuyệt đối, tuy nhiên cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định thực hiện. Việc quyết định thực hiện phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ cần đánh giá kỹ tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các yếu tố liên quan đến phẫu thuật và xem xét các phương pháp điều trị khác đã được thực hiện hoặc không hiệu quả. Nếu có bất kỳ vấn đề nào ảnh hưởng đến tính mạng hoặc sức khỏe của bệnh nhân, phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ cũng có thể bị chống chỉ định. Việc thực hiện phẫu thuật cắt thần kinh X toàn bộ cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn và giám sát của các chuyên gia y tế có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Nguồn tham khảo: Bộ Y tế
Leave a Reply