Tương tác thuốc giữa Digoxin và Ibuprofen

Digoxin và Ibuprofen là hai loại thuốc thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, khi sử dụng cùng lúc, tương tác giữa hai loại thuốc này có thể làm tăng nồng độ Digoxin trong máu, gây ra các tác dụng phụ và thậm chí có thể nguy hiểm đến sức khỏe của bệnh nhân. Do đó, việc tăng cường giám sát và hạn chế tương tác giữa hai loại thuốc này là cực kỳ quan trọng trong quá trình điều trị.

1. Thông tin chung về Digoxin và Ibuprofen

1.1. Digoxin

Dược lý và cơ chế tác dụng: 

• Digoxin là một glycosid trợ tim thu từ lá Digitalis lanata. Thuốc này hiện nay thường được dùng hơn Digitoxin. Cả hai thuốc này đều có tác dụng dược lý giống nhau, nhưng khác nhau về đặc điểm dược động học.
• Tác dụng chính của Digoxin là làm tăng lực co bóp cơ tim và làm tăng lưu lượng tim. Tăng tính co bóp cơ tim là do Digoxin ức chế bơm Na+/K+ ATPase ở màng cơ tim làm cho sự trao đổi Natri trong tế bào với Kali ngoài tế bào nhằm cân bằng ion bị ức chế. Hậu quả là tăng Calci nội bào đi qua kênh Calci chậm và giảm hoạt động của bơm trao đổi Natri – Calci ra ngoài tế bào. Khi lượng Calci nội bào tăng lên sẽ sử dụng nhiều hơn cho bộ máy co cơ, làm tăng co cơ. Digoxin làm giảm tính dẫn truyền của tim, đặc biệt là dẫn truyền qua nút nhĩ thất. Digoxin cũng có tác dụng trực tiếp lên cơ trơn mạch máu và có tác dụng gián tiếp trên hệ thần kinh tự chủ, và đặc biệt gây tăng hoạt tính thần kinh đối giao cảm. Giảm hoạt tính thần kinh giao cảm. Tăng tính kích thích sợi cơ tim ngay trong liều điều trị do rút ngắn thời gian trơ, tăng tính tự động tế bào.
• Trong suy tim, lưu lượng tim tăng là nhờ tác dụng co cơ tim và tác dụng ngoài tim (giảm hoạt tính hệ thần kinh giao cảm) dẫn đến giảm tiền gánh và hậu gánh.
• Digoxin cải thiện được các triệu chứng của suy tim, tăng dung nạp với gắng sức, giảm tỷ lệ nhập viện nhưng không giảm được tỷ lệ tử vong. Digoxin được dành cho người suy tim có rung nhĩ và một số suy tim có nhịp xoang mặc dù đã dùng thuốc ức chế men chuyển, chẹn beta và lợi tiểu.

1.2. Ibuprofen

Dược lý và cơ chế tác dụng:

• Ibuprofen là thuốc chống viêm không steroid (NSAID), dẫn xuất từ Acid propionic. Tương tự như các thuốc chống viêm không steroid khác, Ibuprofen có tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm. Cơ chế tác dụng của thuốc là ức chế enzym prostaglandin synthetase và do đó ngăn tạo ra prostaglandin, thromboxan và các sản phẩm khác của enzym cyclooxygenase. Ibuprofen cũng ức chế tổng hợp prostacyclin ở thận và có thể gây nguy cơ ứ nước do làm giảm dòng máu tới thận. Cần phải lưu ý đến điều này khi chỉ định cho người bệnh có suy thận, suy tim, suy gan và các bệnh có rối loạn về thể tích huyết tương.
• Tác dụng chống viêm của Ibuprofen xuất hiện sau hai ngày điều trị. Ibuprofen có tác dụng hạ sốt mạnh hơn Aspirin, nhưng kém Indomethacin. Thuốc có tác dụng chống viêm tốt và có tác dụng giảm đau tốt trong điều trị viêm khớp dạng thấp thiếu niên.

2. Chỉ định của Digoxin và Ibuprofen

2.1. Digoxin

• Suy tim.
• Loạn nhịp nhanh trên thất (cuồng nhĩ, rung nhĩ, nhịp nhanh trên thất).

2.2. Ibuprofen

• Giảm đau và chống viêm từ nhẹ đến vừa: Trong một số bệnh như đau đầu, đau răng. Dùng Ibuprofen có thể giảm bớt liều thuốc chứa thuốc phiện trong điều trị đau sau đại phẫu thuật hay đau do ung thư. Viêm khớp dạng thấp, viêm khớp dạng thấp thiếu niên.
• Hạ sốt ở trẻ em.
• Chứng còn ống động mạch (PDA) ở trẻ sơ sinh thiếu tháng, dưới 34 tuần. Đau bụng kinh.

3. Tương tác giữa Digoxin và Ibuprofen

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) làm tăng nồng độ Digoxin trong huyết tương và thời gian bán thải bằng cách giảm độ thanh thải của thận. Điều này làm tăng tác dụng phụ và độc tính của Digoxin.

Digoxin và Ibuprofen đều làm tăng nồng độ Kali trong máu. Cơ chế chính xác chưa rõ ràng, tuy nhiên có thể do ảnh hưởng của các thuốc này đến việc thải Kali qua thận. Việc tăng nồng độ Kali trong máu có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Mức độ tương tác từ nhiều nguồn khác nhau:

• Drug: Vừa phải
• WebMD: có 2 mức độ. Một là mức độ nghiêm trọng do tương tác giữa hai thuốc đều làm tăng nồng độ Kali máu. Hai là mức độ nhẹ do Ibuprofen làm tăng nồng độ Digoxin
• Medscape: có 2 mức độ. Một là mức độ nghiêm trọng do tương tác hai thuốc đều làm tăng nồng độ Kali máu. Hai là mức độ nhẹ do Ibuprofen làm tăng nồng độ Digoxin

4. Tác dụng phụ

4.1 Tác dụng phụ của Digoxin

Thường gặp: Chán ăn, buồn nôn, nôn.

Ít gặp: Nhịp tim chậm xoang, block nhĩ – thất, block xoang nhĩ, ngoại tâm thu nhĩ hoặc nút, loạn nhịp thất, nhịp đôi, nhịp ba, nhịp nhanh nhĩ với block nhĩ – thất, ngủ lơ mơ, nhức đầu, mệt mỏi, ngủ lịm, chóng mặt, mất phương hướng, tăng Kali huyết với ngộ độc cấp, không dung nạp thức ăn, đau bụng, ỉa chảy, đau dây thần kinh, nhìn mờ, nhìn vàng hoặc xanh lá cây, nhìn đôi, sợ ánh sáng, ánh sáng lóe lên.

4.2 Tác dụng phụ của Ibuprofen

Thường gặp: Sốt, mỏi mệt, chướng bụng, buồn nôn, nôn, nhức đầu, hoa mắt chống mặt, mẩn ngứa, ngoại ban.

Ít gặp: Phản ứng dị ứng, viêm mũi, nổi mày đay, đau bụng, chảy máu dạ dày – ruột, làm loét dạ dày tiến triển, lơ mơ, mất ngủ, ù tai, rối loạn thị giác, thính lực giảm, thời gian chảy máu kéo dài.

Hiếm gặp: Phù, nổi ban, hội chứng Stevens – Johnson, rụng tóc, hạ Natri, trầm cảm, viêm màng não vô khuẩn và hôn mê, nhìn mờ, rối loạn nhìn màu, giảm thị lực do ngộ độc thuốc, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu trung tính, tăng bạch cầu ưa ái toan, giảm bạch cầu hạt, thiếu máu, rối loạn co bóp túi mật, các thử nghiệm thăm dò chức năng gan bất thường, nhiễm độc gan. Viêm ruột hoại tử, hội chứng Crohn, viêm tụy, viêm bàng quang, xuất huyết đường niệu, suy thận cấp, viêm thận kẽ, hội chứng thận hư, nhạy cảm với ánh sáng.

4.3 Tác dụng phụ có thể xảy ra khi sử dụng Digoxin và Ibuprofen cùng nhau

• Buồn nôn
• Chán ăn
• Thay đổi thị lực
• Mạch chậm hoặc nhịp tim không đều.

5. Biện pháp xử lý

Bệnh nhân cần điều trị đồng thời hai thuốc này nên được theo dõi về tác dụng dược lý thay đổi của Digoxin và tăng nồng độ trong huyết tương. Liều lượng Digoxin có thể yêu cầu điều chỉnh.

 6. Kết luận

Tương tác giữa Digoxin và Ibuprofen có thể làm tăng nồng độ Digoxin trong máu, gây ra các tác dụng phụ và nguy hiểm đến sức khỏe của bệnh nhân. Việc giám sát và hạn chế tương tác giữa hai loại thuốc này là cực kỳ cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.

Nguồn: Dược thư Quốc gia Việt Nam, Drug.com