Tiền mãn kinh: định nghĩa, triệu chứng, điều trị

Tiền mãn kinh là giai đoạn trước khi mãn kinh chính thức xảy ra và thường bắt đầu từ khoảng 4-5 năm trước khi kinh nguyệt hoàn toàn ngừng. Trong thời kỳ này, nội tiết tố nữ trong cơ thể phụ nữ bắt đầu thay đổi và gây ra nhiều triệu chứng khác nhau. Một số phụ nữ có thể trải qua tiền mãn kinh một cách dễ dàng, nhưng đối với một số người khác, nó có thể gây ra nhiều khó khăn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

1. Định nghĩa

Mãn kinh được xác định  khi phụ nữ đã trải qua 12 tháng không có kinh nguyệt mà không có bất kỳ nguyên nhân bệnh lý hoặc sinh lý nào rõ ràng khác. Phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi trung bình là 51 tuổi, với 95% người có kinh cuối cùng từ 45 đến 55 tuổi. Là  phản ánh của sự  thiếu hụt toàn bộ hoặc gần như toàn bộ các nang buồng trứng biểu hiện là giảm estrogen và tăng nồng độ hormone kích thích nang (FSH) cao.

Tiền mãn kinh được xem là giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh.

2. Các triệu chứng của tiền mãn kinh

Tiền mãn kinh bắt đầu trung bình là 4 năm trước khi kỳ kinh cuối cùng (KCC) và bao gồm nhiều thay đổi sinh lý có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Nó được đặc trưng bởi chu kỳ kinh nguyệt không đều và sự thay đổi hormone đáng kể, thường đi kèm với cơn nóng, rối loạn giấc ngủ, triệu chứng tâm trạng thất thường và khô âm đạo. Ngoài ra, các thay đổi về lipid và mất xương bắt đầu xảy ra, cả hai đều có ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài. Đối với những triệu chứng khác như đau khớp và mất trí nhớ, sự liên quan với mãn kinh không rõ ràng.

• Các triệu chứng như rối loạn cảm xúc, chán nản, lo lắng, khó chịu và trầm cảm có thể xuất hiện.
• Ngoài ra, các triệu chứng giảm tình dục, giảm ham muốn và khô âm đạo có thể gây ra sự bất mãn và khó chịu. Những sự thay đổi này có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ và tạo ra sự bất tiện trong mối quan hệ vợ chồng và các mối quan hệ xã hội khác
• Tuy nhiên, không phải tất cả phụ nữ đều trải qua các triệu chứng này và mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau đối với mỗi người.

Hầu hết mọi phụ nữ đều trải qua sự không đều của kỳ kinh và sự thay đổi hormone trước khi tiến đến mãn kinh lâm sàng; lên đến 80% phụ nữ mắc các triệu chứng nóng (triệu chứng mãn kinh phổ biến nhất).

Trong tiền mãn kinh, sản xuất các hormone nữ (estrogen và progesterone) trong cơ thể bắt đầu giảm dần. Trước khi kinh nguyệt chính thức ngừng, các tuyến buồng trứng sẽ sản xuất ít hormone hơn, dẫn đến các triệu chứng của tiền mãn kinh.

3. Cách giảm thiểu các triệu chứng của tiền mãn kinh

• Menopausal hormone therapy (MHT): Mục tiêu chính của MHT là giảm các cơn đổ mồ hôi nóng. Những triệu chứng khác liên quan đến tiền mãn kinh như rối loạn giấc ngủ, thay đổi tâm trạng thất thường và đôi khi giảm trí nhớ. Bao gồm việc sử dụng hormone nữ (estrogen) hoặc estrogen kết hợp với hormone progesterone. Đường dùng – Estrogen có nhiều dạng: uống, bôi ngoài da, kem và sữa bôi tại chỗ và vòng âm đạo. Ở một số quốc gia, estrogen cũng có thể được đưa vào dưới dạng cấy dưới da. Cường độ và do đó liều của những loại estrogen này khác nhau. Thường khởi đầu với việc sử dụng loại thuốc bôi ngoài da hoặc uống. Estrogen uống nên được tránh ở phụ nữ có huyết triglyceride cao, bệnh tụy mật hoạt động, hoặc rối loạn đông máu như factor V Leiden (có hoặc không có tiền sử đột quỵ tĩnh mạch. Estrogen bôi ngoài da cũng được ưu tiên cho phụ nữ bị đau nửa đầu kinh niên. Tuy nhiên, MHT không phải là phương pháp phù hợp cho tất cả phụ nữ và cần được đánh giá kỹ lưỡng để quyết định liệu phương pháp này có phù hợp với một người phụ nữ cụ thể hay không.
• Thay đổi lối sống: Điều chỉnh lối sống là một cách giảm thiểu các triệu chứng mãn kinh đơn giản và hiệu quả, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giảm stress, ngủ đủ giấc, và tránh các chất kích thích như rượu và thuốc lá.
• Thực phẩm và chất bổ sung: Các chất bổ sung như canxi, vitamin D, omega-3 và isoflavones có thể giúp giảm các triệu chứng. Các thực phẩm nên tránh và hạn chế sử dụng như  như cà phê, cacao, rượu vang đỏ, thức ăn nóng, gia vị và thực phẩm giàu đường.
• Kỹ thuật châm cứu và thảo dược: Một số người tin rằng các kỹ thuật thảo dược và châm cứu có thể giúp giảm triệu chứng mãn kinh. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này chưa được chứng minh.

Để giảm các triệu chứng của tiền mãn kinh và giữ gìn sức khỏe tốt, phụ nữ cần chú ý đến chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Để giải quyết các thay đổi tâm sinh lý trong thời kỳ tiền mãn kinh, phụ nữ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý học hoặc các chuyên gia tư vấn về quan hệ tình dục. Ngoài ra, họ cũng có thể tìm kiếm giải pháp từ thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác được khuyến cáo bởi bác sĩ.