Thang điểm đánh giá kích thích – an thần của Richmond (RASS: The Richmond Agitation-Sedation Scale) là một phương pháp đánh giá quan trọng. Ứng dụng thang điểm RASS là một công cụ hữu ích trong đánh giá kích thích thần kinh của bệnh nhân. Thang điểm này được sử dụng để đánh giá mức độ tự trợ và độ tự chủ động của bệnh nhân đối với các hoạt động.
1. Tổng quan về thang điểm RASS
Thang điểm RASS (Richmond Agitation-Sedation Scale) được phát triển bởi các chuyên gia y tế tại Đại học Virginia Commonwealth, Mỹ vào những năm 1990. Thang điểm này được đặt tên theo thành phố Richmond ở tiểu bang Virginia, nơi các chuyên gia đã phát triển nó.
Ban đầu, thang điểm RASS được phát triển để đánh giá mức độ tự trợ và độ tự chủ động của bệnh nhân đối với việc giảm đau trong các đơn vị chăm sóc tích cực. Sau đó, nó được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm điều trị đau, phẫu thuật và chăm sóc đặc biệt.
Thang điểm RASS gồm 10 mức độ từ -5 đến +4, với mỗi mức độ tương ứng với một mô tả khác nhau về trạng thái tinh thần và hành vi của bệnh nhân. Thang điểm RASS đã được đánh giá và chứng minh là có độ tin cậy và tính ổn định cao trong việc đánh giá trạng thái tâm lý của bệnh nhân.
Từ khi được phát triển đến nay, thang điểm RASS đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc đánh giá kích thích thần kinh của bệnh nhân và giúp cải thiện chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân trong nhiều lĩnh vực khác nhau của y tế và chăm sóc sức khỏe.
2. Cách tính thang điểm RASS
- Gán điểm +1 đến +4 bằng các tiêu chí được liệt kê ở trên.
- Bệnh nhân có mở mắt và giao tiếp bằng mắt, được duy trì trong hơn 10 giây (điểm -1).
- Bệnh nhân có mở mắt và giao tiếp bằng mắt, nhưng điều này không duy trì trong 10 giây (điểm -2).
- Bệnh nhân có bất kỳ chuyển động nào để đáp ứng với giọng nói, ngoại trừ giao tiếp bằng mắt (điểm -3).
- Bệnh nhân có bất kỳ chuyển động nào đến kích thích thể chất (điểm -4).
- Bệnh nhân không có phản ứng với kích thích bằng giọng nói hoặc thể chất (điểm -5).
| Điểm số | Tình trạng | Triệu chứng lâm sàng |
| +4 | Tranh đấu, hiếu chiến | Rõ ràng hiếu chiến, thích bạo lực; có nguy hiểm rình rập đối với nhân viên y tế |
| +3 | Tình trạng náo động quá mức, cực kỳ bị kích động | Có tính tấn công, tự mình rút bỏ các loại ống, catheter |
| +2 | Tình trạng náo động, bị kích động | Thường xuyên có những cử động cơ thể không chủ ý, kháng cự với máy thở, nhịp thở của Người bệnh và nhịp của máy thở không đồng điệu (fighting) |
| +1 | Tình trạng bất an, mất bình tĩnh | Không ngừng lo lắng, hoang mang, tuy nhiên cử động không mang tính tấn công, cũng không mang tính hoạt bát. |
| 0 | Tình trạng tỉnh táo, an bình | Có ý thức, tỉnh táo |
| -1 | Tình trạng mơ màng | Không tỉnh táo hoàn toàn nhưng mở mắt và phản hồi giao tiếp bằng mắt từ 10 giây trở lên khi gọi |
| -2 | Tình trạng trấn tĩnh nhẹ | Mở mắt, phản hồi giao tiếp bằng mắt chưa đến 10 giây khi gọi. |
| -3 | Tình trạng trấn tĩnh ở mức độ trung bình | Phản hồi bằng cử động cơ thể hoặc mở mắt khi gọi, nhưng không giao tiếp bằng mắt. |
| -4 | Tình trạng trấn tĩnh sâu | Không phản ứng khi gọi, tuy nhiên có cử động hoặc mở mắt khi kích thích cơ thể. |
| -5 | Hôn mê | Không phản ứng dù gọi hay dù kích thích cơ thể. |
Mục tiêu RASS: – 2 đến 0 điểm.
| Điểm | Ý nghĩa |
|---|---|
| ≥ 1 | Chưa đạt mức độ an thần, cần thêm thuốc an thần |
| – 2 đến 0 | Đạt mục tiêu an thần |
| < -2 | An thần quá mức, cân nhắc giảm bớt thuốc an thần |
3. Ứng dụng của thang điểm RASS
Thang điểm RASS (Richmond Agitation-Sedation Scale) được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm:
- Chăm sóc đời sống: trong các trường hợp bệnh nhân cần được giữ ổn định trạng thái tâm lý và đảm bảo an toàn.
- Điều trị đau: trong các trường hợp bệnh nhân cần được điều trị đau một cách an toàn và hiệu quả.
- Phẫu thuật: trong các trường hợp bệnh nhân cần được điều trị mê hoặc để thực hiện phẫu thuật một cách an toàn và hiệu quả.
- Chăm sóc đặc biệt: trong các trường hợp bệnh nhân cần được điều trị trong các đơn vị chăm sóc đặc biệt, như đơn vị chăm sóc tích cực, đơn vị chăm sóc đặc biệt cho trẻ sơ sinh, hoặc đơn vị chăm sóc cho những bệnh nhân có nguy cơ cao.
- Ngoài ra, thang điểm RASS còn được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các loại thuốc an thần, giảm đau và các loại thuốc khác trong điều trị bệnh nhân. Thang điểm này cung cấp một cách đánh giá khách quan về mức độ tự trợ và độ tự chủ động của bệnh nhân, giúp các chuyên gia y tế quản lý kích thích thần kinh và điều chỉnh liệu trình điều trị phù hợp.
4. Hạn chế
Mặc dù thang điểm RASS (Richmond Agitation-Sedation Scale) là một công cụ hữu ích để đánh giá kích thích thần kinh của bệnh nhân, nhưng nó cũng có một số hạn chế:
- 1. Sự chủ quan: Đánh giá của thang điểm RASS phụ thuộc vào quan sát của người đánh giá, do đó, sự chủ quan có thể làm giảm tính khách quan của kết quả đánh giá.
- 2. Không phù hợp với một số trường hợp bệnh nhân: Thang điểm RASS không phù hợp để đánh giá kích thích thần kinh của bệnh nhân bị tâm thần phân liệt hoặc bệnh nhân có thay đổi tâm trạng nhanh chóng.
- 3. Không đánh giá được các yếu tố khác: Thang điểm RASS chỉ đánh giá được mức độ tự trợ và độ tự chủ động của bệnh nhân trong việc làm thoải mái, nhưng không đánh giá được các yếu tố khác như đau đớn, mệt mỏi hay cảm giác khó chịu khác.
- 4. Ảnh hưởng của thuốc: Thang điểm RASS có thể bị ảnh hưởng bởi các thuốc được sử dụng để điều trị bệnh nhân. Ví dụ, một số loại thuốc có thể làm giảm hoặc tăng cường tình trạng tự trợ và độ tự chủ động của bệnh nhân.
Tuy nhiên, mặc dù có những hạn chế, thang điểm RASS vẫn là một công cụ hữu ích trong việc đánh giá kích thích thần kinh của bệnh nhân và giúp cải thiện chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân.
Tóm lại, thang điểm RASS là một công cụ quan trọng trong việc đánh giá kích thích thần kinh và giúp cải thiện chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân.
Leave a Reply