Ảnh hưởng của COVID-19 đến bệnh hen và COPD

COVID-19 có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến bệnh hen và COPD (một loại bệnh phổi mạn tính). Việc phát hiện và điều trị COVID-19 sớm sẽ giúp tránh được các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi nặng, suy hô hấp và suy tim. Nếu người bệnh hen và COPD mắc COVID-19, việc điều trị đúng cách và kịp thời cũng rất quan trọng để giảm nguy cơ biến chứng và tăng cường khả năng phục hồi. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về một số ảnh hưởng của COVID-19 đến bệnh hen và COPD và cách điều trị bệnh cụ thể.

1. Ảnh hưởng của COVID-19 đến bệnh hen và COPD

Dưới đây là một số ảnh hưởng của COVID-19 đến bệnh hen và COPD:

• Tăng nguy cơ lây nhiễm: Những người mắc bệnh hen và COPD có nguy cơ cao hơn bị nhiễm COVID-19 do hệ thống miễn dịch yếu và đường hô hấp bị tổn thương.
• Triệu chứng nặng hơn: Người mắc bệnh hen và COPD khi mắc COVID-19 sẽ có khả năng cao hơn phát triển các triệu chứng nặng hơn, bao gồm khó thở, ho và đau ngực. Những triệu chứng này có thể gây ra sự khó chịu và giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng này có thể tiến triển thành suy hô hấp nghiêm trọng, làm giảm khả năng hô hấp của cơ thể và gây ra nguy hiểm đến tính mạng.
• Tăng nguy cơ biến chứng: Người mắc bệnh hen và COPD có nguy cơ cao hơn phát triển các biến chứng sau khi mắc COVID-19, bao gồm viêm phổi nặng, suy hô hấp và suy tim.
• Khó điều trị: Người mắc bệnh hen và COPD khi mắc COVID-19 sẽ khó điều trị hơn do bệnh lý gốc đã tồn tại và thường cần sử dụng các loại thuốc kháng viêm và đường hô hấp để điều trị.

2. Cách điều trị

2.1. Đối với người bệnh bị đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính trong dịch COVID-19.

– Người bệnh cần được làm xét nghiệm chẩn đoán COVID-19 càng sớm càng tốt, đồng thời với việc đánh giá nhanh và theo dõi sát tình trạng đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.

– Hướng dẫn người bệnh tự xử trí đợt cấp tại nhà theo kế hoạch hành động: tăng liều thuốc giãn phế quản, dùng thêm corticoid đường uống hoặc kháng sinh (nếu có dấu hiệu đợt cấp do nhiễm khuẩn). Nếu đáp ứng với phác đồ xử trí ban đầu thì tư vấn, hướng dẫn người bệnh tiếp tục điều trị và theo dõi tại nhà. Trường hợp không đáp ứng, đáp ứng kém với điều trị ban đầu tại nhà hoặc người bệnh đợt cấp mức độ trung bình hoặc nặng với các biểu hiện: khó thở, suy hô hấp, tím tái, co kéo cơ hô hấp, cần hướng dẫn người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ.

– Tránh sử dụng liệu pháp khí dung. Hướng dẫn người bệnh sử dụng bình phun hít thuốc giãn phế quản (SABA, SAMA), ICS/LABA, LABA/LAMA, qua buồng đệm nhằm tránh nguy cơ lây nhiễm. Hoặc dùng thuốc giãn phế quản đường uống (salbutamol, bambuterol), đường tiêm truyền tĩnh mạch (salbutamol).

2.2. Đối với người bệnh COVID có bệnh nền là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

– Nhiễm COVID-19 có thể gây ra biến chứng và tổn thương phổi nặng gây suy hô hấp, ARDS hoặc đợt cấp của BPTNMT.

– Áp dụng phác đồ điều trị thường quy ngay cả khi người bệnh bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính mắc thêm COVID-19.

– Nếu người bệnh COVID-19 dùng phác đồ có azythromycin thì tránh dùng cùng đồng thời với thuốc giãn phế quản nhóm xanthin (theophyllin, th ostate, diaphyllin …) vì nguy cơ tăng độc tính trên tim mạch.

2.3. Xử trí đợt cấp hen phế quản

– Lưu ý phân biệt triệu chứng của đợt cấp hen phế quản với các biểu hiện hô hấp do nhiễm COVID-19.

– Thở ôxy qua mặt nạ để đảm bảo SpO2 93-95% (trẻ em: 94-98%).

– Sử dụng corticosteroid đường toàn thân để ngăn ngừa các diễn biến nặng của cơn hen cấp: prednisolone hoặc methylprednisolone dùng đường uống hoặc tiêm truyền 1mg/kg/ngày (trẻ em: 1-2mg/kg/ngày) trong 5-7 ngày.

2.4. Người bệnh nhiễm COVID-19 có bệnh nền là hen phế quản.

– Tiếp tục duy trì phác đồ điều trị kiểm soát đang sử dụng nếu tình trạng hen được kiểm soát tốt. Cần tăng bậc điều trị nếu hen chưa được kiểm soát. Không giảm liều hoặc ngừng dùng corticosteroid dạng hít (nếu người bệnh đang sử dụng).

– Ở người bệnh hen mắc kèm viêm mũi dị ứng, tiếp tục chỉ định corticosteroid xịt mũi nếu đang sử dụng trước đó.

– Kiểm tra, đánh giá lại bản kế hoạch hành động hen và kỹ thuật sử dụng bình hít trong các lần tái khám để kịp thời chỉnh sửa nếu có sai sót. Hướng dẫn người bệnh tránh tối đa các yếu tố kích phát cơn hen.

– Người bệnh hen nặng đang được điều trị kiểm soát bằng corticosteroid uống dài hạn cần được tiếp tục điều trị với liều thấp nhất có thể để giảm nguy cơ xuất hiện đợt cấp nặng. Các tác nhân sinh học cũng có thể được cân nhắc sử dụng để giảm tối đa nhu cầu sử dụng corticosteroid uống.

– Với người bệnh viêm phổi do COVID-19 bị bội nhiễm có chỉ định dùng kháng sinh, cần lưu ý khai thác kỹ tiền sử dị ứng trước sử dụng.

Tóm lại, người mắc bệnh hen và COPD cần đặc biệt chú ý đến việc phòng ngừa COVID-19 bằng cách giữ khoảng cách xã hội, đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên. Nếu có triệu chứng hoặc nghi ngờ mắc COVID-19, người bệnh cần liên hệ với cơ quan y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.