Bệnh Adenovirus có thể lây lan rất nhanh qua đường tiếp xúc với các bề mặt, đồ dùng, nước uống, thức ăn và qua tiếp xúc với người bệnh hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời, bệnh Adenovirus có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng của người bệnh, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu. Do đó, việc phòng bệnh Adenovirus rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.
1. Adenovirus là gì?
Vi rút adeno là vi rút có cấu trúc DNA sợi kép, không có vỏ, kháng cồn, kháng ether. Vi rút adeno gây bệnh ở người (human adenovirus – HadV) có 7 nhóm (A-G) và hơn 50 subtype. Các loại huyết thanh khác nhau gây ra các bệnh lý khác nhau, có thể gây nhiễm trùng tiềm ẩn hay dai dẳng. Vi rút adeno gây bệnh ở người gây bệnh thường nhẹ, tự giới hạn, trừ một số trường hợp diễn biến nặng khi có bệnh kèm theo như suy giảm miễn dịch, bệnh phổi mạn, bệnh tim bẩm sinh, ung thư, ghép tạng…
Vi rút adeno gây bệnh ở người (HadV) lây truyền trực tiếp từ người sang người qua đường hô hấp trong phạm vi gần, hoặc gián tiếp qua tiếp xúc với dịch cơ thể có chứa vi rút. Nguy cơ lây nhiễm giống như một số vi rút cảm lạnh thông thường (rhinovirus), á cúm (parainfluenza) nhưng thấp hơn vi rút hợp bào hô hấp (RSV), cúm mùa, SARS-CoV-2. Vi rút adeno thường gây dịch ở nơi có điều kiện sống kém, đông đúc, có thể do nhiễm trùng bệnh viện qua bàn tay người chăm sóc, dụng cụ thăm khám – chăm sóc, đặc biệt ở khoa hồi sức, sơ sinh, đơn vị ghép tạng. Bệnh bắt đầu lây truyền vào cuối thời kỳ ủ bệnh và kéo dài đến 14 ngày sau khi phát bệnh hoặc có thể lâu hơn. Vi rút adeno ở người mang có thể tồn tại trong vài tuần đến vài tháng, cư trú trong mô bạch huyết, nhu mô thận hay các mô khác thậm chí vài năm. Bệnh thường xảy ra vào mùa đông, xuân và đầu hè, tuy nhiên bệnh có thể xảy ra quanh năm.
Thời gian ủ bệnh của nhiễm vi rút adeno khoảng từ 2 – 12 ngày, trung bình là 8 ngày, nhưng cũng có thể dài hơn 12 ngày. Triệu chứng bệnh biểu hiện qua phản ứng đáp ứng viêm hệ thống không đặc hiệu, viêm kết mạc, phản ứng hạch lympho, tổn thương đường tiêu hoá, và thường gây nặng bằng tổn thương đường hô hấp gây viêm phổi, suy hô hấp tiến triển… Giải pháp điều trị chính là điều trị triệu chứng, điều trị theo sinh lý bệnh, có một số liệu pháp điều trị kháng vi rút nhưng vẫn đang là các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, có thể cá thể hoá điều trị ở một số trường hợp bệnh nặng và nguy kịch. Dự phòng bệnh chủ yếu là các giải pháp phòng ngừa lây nhiễm chuẩn.
2. Phòng bệnh
Adenovirus là một loại virus gây bệnh ở con người, gây ra các triệu chứng như cảm lạnh, viêm phổi, viêm màng não, viêm gan và nhiễm khuẩn đường hô hấp. Để phòng ngừa bệnh do vi rút adenovirus, cần tiến hành các biện pháp phòng bệnh phù hợp.
2.1. Phòng bệnh không đặc hiệu.
– Giữ vệ sinh:
- Giữ vệ sinh là một trong những biện pháp quan trọng để phòng tránh bệnh adenovirus. Để giữ vệ sinh, cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, khi tiếp xúc với động vật hoặc người bệnh. Ngoài ra, cần vệ sinh đồ dùng, đồ chơi, bề mặt tiếp xúc thường xuyên, đặc biệt là trong các khu vực công cộng như trường học, bệnh viện, nhà ga… để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Ngoài ra, cần tránh tiếp xúc với những người bị bệnh adenovirus và tránh tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh. Nếu bị bệnh, cần tự cách ly để tránh lây nhiễm cho người khác. Nếu có triệu chứng bệnh, cần đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
– Nâng cao thể trạng, đảm bảo dinh dưỡng: Nâng cao thể trạng và đảm bảo dinh dưỡng là một trong những biện pháp quan trọng để tăng cường sức đề kháng của cơ thể, giúp phòng ngừa bệnh adenovirus.
- Để đảm bảo dinh dưỡng, cần ăn uống đầy đủ, đa dạng các loại thực phẩm, bao gồm rau, hoa quả, thịt, cá, trứng, sữa, đậu nành, hạt… Bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là vitamin C và kẽm có tác dụng tăng cường sức đề kháng, giúp phòng ngừa bệnh.
- Ngoài ra, tập thể dục đều đặn cũng rất quan trọng để tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Tập luyện thể dục giúp cơ thể sản xuất hormone tốt hơn, tăng cường lưu thông máu và giảm stress, giúp cơ thể có sức đề kháng tốt hơn. Tuy nhiên, cần lựa chọn đúng loại tập luyện phù hợp với sức khỏe của mình và thực hiện đúng cách để tránh gây hại cho cơ thể.
– Kiểm soát các bệnh nền (nếu có): Kiểm soát các bệnh lý nền như hen suyễn, viêm phổi, bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch để tăng cường khả năng đề kháng của cơ thể.
– Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch các loại vaccine được khuyến cáo theo lứa tuổi: Tiêm vaccine phòng bệnh cơ bản như vaccine phòng bệnh cúm, vaccine phòng bệnh uốn ván, vaccine phòng bệnh ho gà.
– Sử dụng các biện pháp dự phòng lây nhiễm chuẩn khi tiếp xúc với người nghi nhiễm vi rút adeno: Đeo khẩu trang, sử dụng dung dịch rửa tay khô để khử trùng tay, tránh tiếp xúc với người bệnh hoặc chia sẻ đồ dùng cá nhân.
2.2. Phòng bệnh đặc hiệu bằng vaccine.
Hiện chưa có vaccine đặc hiệu dự phòng vi rút adenovirus được khuyến cáo. Tuy nhiên, các biện pháp phòng bệnh không đặc hiệu được đề cập trên cũng có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm vi rút adenovirus. Nếu có triệu chứng của bệnh, nên đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguồn tham khảo: Bộ Y tế
Leave a Reply