Tổng quan về liệu pháp hormone trong điều trị ung thư vú

Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trên thế giới và tác động đáng kể đến sức khỏe toàn cầu. Liệu pháp hormone là một phương thức điều trị quan trọng đối với ung thư vú, đặc biệt đối với ung thư vú phụ thuộc nội tiết (HR+). Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về liệu pháp hormone trong điều trị ung thư vú cho các chuyên gia y tế.

1. Vai trò của liệu pháp hormone trong điều trị ung thư vú

Ung thư vú có thể được phân loại dựa trên sự hiện diện hay vắng mặt của các thụ thể hormone. Ung thư vú phụ thuộc nội tiết (hormone receptor-positive, viết tắt là HR +) là các tế bào ung thư có thụ thể estrogen và / hoặc progesterone, trong khi ung thư vú không phụ thuộc nội tiết (hormone receptor-negative, viết tắt là HR-) không có các thụ thể này. Khoảng 60-70% các bệnh ung thư vú là HR +, với tỷ lệ mắc cao hơn ở phụ nữ mãn kinh. Ung thư vú HR+ có xu hướng tiên lượng tốt hơn so với ung thư vú HR-

Liệu pháp hormone hoạt động bằng cách ngăn chặn tác dụng của estrogen và progesterone, hai hormone có thể kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư vú.

2. Các nhóm thuốc điển hình

Một số liệu pháp hormone trong điều trị ung thư vú có thể kể đến như:

• Nhóm điều hòa thụ thể estrogen chọn lọc (SERMs): Những loại thuốc này ngăn chặn tác dụng của estrogen đối với các tế bào ung thư vú. Tamoxifen là thuốc điển hình trong nhóm này.
• Nhóm thuốc ức chế aromatase (AIs): Những loại thuốc này làm giảm lượng estrogen trong cơ thể bằng cách ngăn chặn enzyme aromatase (enzym giúp chuyển đổi androgen thành estrogen). Một số thuốc thuộc nhóm này bao gồm anastrozole, letrozole và exemestane, được sử dụng điều trị ung thư vú ở phụ nữ mãn kinh.
• Nhóm đồng vận GnRH: Những loại thuốc này làm giảm lượng estrogen ở phụ nữ tiền mãn kinh bằng cách ức chế sản xuất estrogen trong buồng trứng. Các thuốc điển hình bao gồm goserelin và leuprolide.
• Nhóm đối vận Estrogen: Những loại thuốc này ngăn chặn tác dụng của estrogen đối với các tế bào ung thư vú và cũng làm giảm số lượng thụ thể estrogen trên các tế bào này. Fulvestrant thuộc nhóm này là thuốc thường được sử dụng

3. Sử dụng liệu pháp hormone ở phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh.

Liệu pháp hormone có thể được sử dụng ở cả phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bị ung thư vú. Ở phụ nữ tiền mãn kinh, nhóm đồng vận GnRH được sử dụng để ngăn chặn việc sản xuất estrogen trong buồng trứng. Trong khi ở phụ nữ mãn kinh, nhóm ức chế aromatase được sử dụng để ngăn chặn việc chuyển đổi androgen thành estrogen. Tamoxifen có thể được sử dụng ở cả phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh bị ung thư vú.

4. Sử dụng liệu pháp hormone kết hợp với các phương pháp điều trị khác

Liệu pháp hormone có thể kết hợp với phẫu thuật, xạ trị hay hóa trị, có thể được sử dụng để:

• Liệu pháp tân bổ trợ: làm khối u nhỏ lại trước khi phẫu thuật hoặc xạ trị
• Liệu pháp bổ trợ: làm giảm nguy cơ tái phát ung thư sau điều trị chính và loại bỏ các tế bào ung thư di căn sang các bộ phận khác.

5. Quản lý tác dụng phụ của liệu pháp hormone

Việc quản lý các tác dụng phụ của liệu pháp hormone là một khía cạnh quan trọng của điều trị ung thư vú, vì nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của phụ nữ đang điều trị. Dưới đây là một số tác dụng phụ thường gặp của liệu pháp hormone:

• Bốc hỏa
• Khô âm đạo
• Loãng xương
• Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt nếu bệnh nhân chưa đến tuổi mãn kinh
• Rối loạn chức năng tình dục
• Buồn nôn
• Mệt mỏi
• Thay đổi tâm trạng.

Một số chiến lược để kiểm soát các tác dụng phụ này:

• Thay đổi lối sống: Thay đổi lối sống như tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh và kiểm soát căng thẳng có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của các tác dụng phụ.
• Sử dụng thuốc làm giảm tác dụng phụ: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm có thể giúp giảm bớt các cơn bốc hỏa và thay đổi tâm trạng, thuốc chống nôn làm giảm triệu chứng buồn nôn do sử dụng liệu pháp hormone
• Bổ sung canxi và vitamin D: Liệu pháp hormone có thể dẫn đến loãng xương, điều này có thể làm tăng nguy cơ gãy xương. Có thể bổ sung canxi và vitamin D, cũng như các loại thuốc như bisphosphonates hoặc denosumab để giúp duy trì sức khỏe của xương.
• Theo dõi thường xuyên: Theo dõi thường xuyên nồng độ hormone, mật độ xương và các dấu hiệu sức khỏe khác có thể giúp xác định sớm các tác dụng phụ tiềm ẩn và cho phép can thiệp kịp thời.
• Điều chỉnh phương pháp điều trị: Trong một số trường hợp, việc điều chỉnh loại hoặc liều lượng liệu pháp hormone có thể giúp giảm bớt tác dụng phụ trong khi vẫn mang lại hiệu quả điều trị ung thư vú.

Kết luận

Việc lựa chọn liệu pháp hormone phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm giai đoạn ung thư, phân loại ung thư vú, tình trạng mãn kinh và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Liệu pháp hormone đã được sử dụng trong điều trị ung thư vú hơn 100 năm qua và vẫn đang được nghiên cứu để cải thiện hiệu quả và độ an toàn.