LIRADS (Liver Imaging Reporting and Data System) là hệ thống phân độ giúp chẩn đoán và đánh giá các khối u biểu mô gan, dựa trên hình ảnh từ các kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT scan) và cộng hưởng từ (MRI). LIRADS được phát triển bởi Hội đồng Nghiên cứu Ung thư Gan Hoa Kỳ (American College of Radiology) nhằm giúp các chuyên gia y tế đưa ra quyết định chẩn đoán và điều trị chính xác hơn.
1. Khuyến cáo của LI-RADS về CT/MRI:
– Sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính (CT scan) và cộng hưởng từ (MRI) để đánh giá các khối u biểu mô gan. LIRADS không khuyến cáo sử dụng siêu âm để chẩn đoán khối u gan.
- Sử dụng các yếu tố hình ảnh để phân độ khối u theo LIRADS. Các yếu tố này bao gồm kích thước, số lượng khối u, mức độ cường độ tín hiệu và các dấu hiệu khác.
- Đánh giá sự xuất hiện của các yếu tố rủi ro cho ung thư gan, bao gồm việc có nền gan teo, ung thư gan giai đoạn trước đó và các yếu tố khác.
- Sử dụng LIRADS để đánh giá khối u gan và cung cấp thông tin chi tiết về kích thước, vị trí, cường độ tín hiệu và các dấu hiệu khác. LIRADS cũng cung cấp các tiêu chí đánh giá khác như sự xuất hiện của các dấu hiệu của ung thư và các yếu tố liên quan đến nhu cầu theo dõi hoặc chẩn đoán thêm.
- Sử dụng LIRADS để đánh giá kết quả điều trị các khối u biểu mô gan. Các chuyên gia y tế có thể sử dụng các phân độ LIRADS để đánh giá sự thay đổi của khối u trước và sau điều trị và đưa ra quyết định điều trị chính xác.
- Sử dụng LIRADS để đảm bảo tính nhất quán và độ tin cậy của chẩn đoán hình ảnh. Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh LIRADS cần cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ về khối u gan để giúp các chuyên gia y tế đưa ra quyết định điều trị chính xác.
– Áp dụng cho các bệnh nhân có nguy cơ cao bị ung thư biểu mô tế bào gan:
- Xơ gan, hoặc
- Nhiễm HBV mạn, hoặc
- Đã hay đang bị ung thư biểu mô tế bào gan.
– Áp dụng cho các khảo sát nhiều thì có sử dụng chất tương phản ngoại bào hoặc chất tương phản gan-mật.
– Không áp dụng cho các bệnh nhân:
- Không có các nguy cơ trên
- Dưới 18 tuổi
- Xơ gan do xơ hóa gan bẩm sinh
- Xơ gan do các bệnh lý mạch máu như bệnh giãn mạch máu xuất huyết di truyền (hereditary hemorrhagic telangiectasia), hội chứng Budd-Chiari, tắc tĩnh mạch cửa mạn, bệnh tim ứ máu, hay tăng sản tái tạo dạng nốt lan tỏa.
– Không sử dụng phân độ LI-RADS cho các trường hợp:
- Tổn thương có bằng chứng giải phẫu bệnh là ác tính, hoặc
- Tổn thương có bằng chứng giải phẫu bệnh là lành tính và không xuất phát từ tế bào gan, như u máu
Các tổn thương chưa được điều trị và không có bằng chứng giải phẫu bệnh trên bệnh nhân có nguy cơ cao bị ung thư biểu mô tế bào gan
Trường hợp khác, sử dụng bảng chẩn đoán CT/MRI sau đây:
Ngấm thuốc mạnh thì động mạch |
Không ngấm thuốc mạnh thì động mạch |
Ngấm thuốc mạnh thì động mạch (không viền) |
||||
Kích thước u (mm) |
< 20 |
> 20 |
< 10 |
10-19 |
>20 |
|
Các tiêu chuẩn chính:
Thải thuốc (không phải ở ngoại vi) “Vỏ” ngấm thuốc Phát triển nhanh |
Tổng |
|
|
|
|
|
0 |
LR-3 |
LR-3 |
LR-3 |
LR-3 |
LR-4 |
|
1 |
LR-3 |
LR-4 |
LR-4 |
LR-4 / LR- 5* |
LR-5 |
|
≥ 2 |
LR-3 |
LR-4 |
LR-4 |
LR-5 |
LR-5 |
2. Sử dụng LIRADS để hướng dẫn chẩn đoán và đánh giá kết quả điều trị trên CT scan và MRI scan
Khi sử dụng LIRADS để hướng dẫn chẩn đoán và đánh giá kết quả điều trị trên CT scan và MRI, các chuyên gia y tế có thể sử dụng các phân độ LIRADS để đánh giá sự thay đổi của khối u biểu mô gan trước và sau điều trị.
Nếu khối u giảm kích thước và không có dấu hiệu tăng trưởng, chuyên gia y tế có thể đánh giá rằng điều trị đang được hiệu quả và có thể giảm thiểu hoặc loại bỏ khối u. Ngược lại, nếu khối u phát triển hoặc có dấu hiệu mới, chuyên gia y tế có thể đánh giá rằng điều trị không hiệu quả và cần điều chỉnh hoặc thay đổi phương pháp điều trị. Ví dụ, nếu khối u được chẩn đoán là phân độ 4 trên CT scan hoặc MRI trước khi điều trị, các chuyên gia y tế sẽ đánh giá lại phân độ của khối u trên hình ảnh sau khi điều trị (thường là sau 3-6 tháng). Nếu khối u giảm kích thước và không có dấu hiệu phát triển, chuyên gia y tế có thể đánh giá rằng điều trị đang được hiệu quả và có thể giảm thiểu hoặc loại bỏ khối u.
Ngoài ra, LIRADS cũng cung cấp các tiêu chí đánh giá khác như sự xuất hiện của các dấu hiệu của ung thư và các yếu tố liên quan đến nhu cầu theo dõi hoặc chẩn đoán thêm. Các chuyên gia y tế có thể sử dụng các tiêu chí này để đưa ra quyết định chẩn đoán và điều trị chính xác hơn và đánh giá kết quả điều trị một cách khoa học và đáng tin cậy.
Việc phân độ LIRADS trên CT scan và MRI scan giúp cho các chuyên gia y tế đánh giá chính xác khối u biểu mô gan, đưa ra chẩn đoán và điều trị phù hợp nhất. Nó cũng giúp kiểm soát các yếu tố rủi ro và tăng cường chăm sóc và theo dõi bệnh nhân trong quá trình điều trị.
Nguồn tham khảo: Bộ Y tế
Leave a Reply