Hoạt động của các bó cấu thành của DCCS

Phân chia cấu trúc của DCCS dựa vào đường đi các bó sợi của dây chằng là một việc làm khó khăn và không thống nhất. Một số tác giả khẳng định rằng DCCS là một cấu trúc đơn bó. Một quan điểm được công nhận rộng rãi là DCCS gồm 2 bó chức năng: BTN và BST. Sự phân chia DCCS thành 2 bó là sự phân chia nhân tạo chứ không phải sự phân chia giải phẫu vốn có của dây chằng. Thông qua bài viết, chúng tôi sẽ trình bày về Cấu trúc của dây chằng chéo sau: Phân chia cấn trúc DCCS dựa vào đường đi các bó sợi của dây chằng và phân chia cấu trúc của DCCS dựa vào chức năng của các bó sợi.

Thông qua bài viết, chúng tôi sẽ trình bày về hoạt động của các bó cấu thành của DCCS

Nhóm tác giả: PGS. TS Đinh Ngọc Sơn, BS CKII Vũ Trường Thịnh

Ngày phát hành: 30/03/2022

1. 3 cấu trúc chính được nhắc tới trong vận động của DCCS

Một quan điểm được hầu hết các nhà giải phẫu và chấn thương chỉnh hình ủng hộ là DCCS gồm 2 bó. Nhiều nghiên cứu cơ sinh học của DCCS và các thành phần cấu thành dựa trên cấu trúc 2 bó của dây chằng đã được thực hiện. Quan sát động học của DCCS trong quá trình gấp duỗi khớp gối chi ra vận động khác nhau của các bó sợi cấu thành nên DCCS. Có 3 cấu trúc chính được nhắc tới trong vận động của DCCS là BTN, BST và dây chằng Đ-SC. Sự thay đổi chiều dài của từng bó sợi cho chúng ta biết vai trò của từng bó sợi trong việc kiểm soát sự trượt ra sau của mâm chày so với xương đùi trong khi gấp – duỗi gối. DCCS được biết đến như là yếu tố đầu tiên chống lại sự trượt ra sau của mâm chày so với xương đùi trong quá trình gấp gối.

Đầu tiên, phải kế đến vai trò của BST của DCCS. BST sẽ trong trạng thái căng, nằm thắng theo hướng từ diện bám đùi đến diện bám chày ở tư thế duỗi gối. Bởi vậy nó không căng đế chống lại sự trượt ra sau của mâm chày nhưng nó có vai trò chống lại sự duỗi gối quá mức. BST sẽ chùng lại khi bắt đầu gấp gối. Trong quá trình gấp gối, BST di chuyển ngang giữa mặt trong của diện gian lồi cầu xương đùi và BTN. Khi gấp gối vào sâu hơn, diện bám của BST di chuyển ra trước và lên trên so với mâm chày, và BST lúc này trở nên căng hơn. Bởi vậy trong tư thế gấp sâu của khớp gối, BST sẽ căng và nằm theo hướng chống lại sự trượt ra sau của mâm chày so với xương đùi. về vai trò của BTN của DCCS. Quan sát BTN trong mặt phang đứng dọc nhận thấy bó này có hình dạng hơi cong, bời vậy nó chùng khi gối duỗi. Đường cong này có thể quan sát rõ trên phim chụp cộng hưởng từ khớp gối trong tư thế gối duỗi. Khi gấp gối, BTN trớ nên căng hơn và tạo nên một góc thắng đứng hơn so với mâm chày, lúc này nó có vai trò chống lại sự di lệch ra sau của mâm chày so với xương đùi. Khi gấp gối sâu, BTN chùng lại, tựa theo phần mái của diện gian lồi cầu đùi. Hướng của BTN lúc này cho biết nó ít có vai trò trong việc chống lại sự di lệch ra san của xương chày so với xương đùi.

Khi gấp gối sâu, DCCS di chuyển trong một khe chật hẹp giữa bờ sau của xương đùi và mâm chày. Điều này giải thích tại sao DCCS thường bị tổn thương khí gấp gối quá mức, thường gặp trong cơ chế chấn thương ngà quỳ gối trong khi gối gấp.

Những mô tả trên đã chỉ ra sự thay đổi chiều dài một cách có ý nghĩa của các bó sợi cấu thành nên DCCS. Bới vậy DCCS không thể hoạt động được như mong muốn trong trường hợp tái tạo dây chằng đẳng trường (tái tạo một bó). Mảnh ghép đắng trường sè căng quá mức ở tư the duỗi gối, trong khi ờ tư thế này phần lớn DCCS lại chùng, và không đủ căng đe chống lại sự lóng khớp khi gấp gối sâu. Bởi thể, một số nghiên cứu về tạo hình DCCS 2 bỏ theo cấu trúc giải phẫu đã được thực hiện. Các nghiên cứu này đã chỉ ra những ưu điếm vượt trội trong cơ sinh học của phương pháp tạo hình dây chằng này mặc dù những ưu điểm lâm sàng của chúng không nhiều.

2. Một số suy luận khác

Một suy luận có ý nghĩa từ việc quan sát hoạt động của các bó cấu thành nên DCCS là không bó nào có vai trò chống lại sự trượt của mâm chày ra sau so với xương đủi ở tư thế duỗi gối. BTN thì chùng còn BST thi căng không theo hướng chống lại sự di chuyển ra sau của mâm chày so với xương đùi. Điều này lý giải vì sao trong trường hợp tổn thương DCCS đơn thuần có thể không gây mất vững khớp gối ơ tư thể duỗi gối. Các cẩu trúc khác của khớp gối mà cụ thể là góc sau ngoài và góc sau trong có vai trò giữ vững khớp gối trong tư  thể duỗi gối.