Bệnh viêm gan A là một bệnh viêm gan cấp tính do virus viêm gan A gây ra (HAV). Bệnh thường khỏi hoàn toàn và không có tổn thương lâu dài. Sau khi nhiễm vi rút viêm gan A thì thường người đã bị nhiễm có miễn dịch suốt đời. Việc tìm hiểu vềđường lây, biến chứng và cách phòng ngừa viêm gan A để ngăn ngừa và kiểm soát bệnh.
1. Nguyên nhân
Vi rus viêm gan A thuộc họ Picornaviridae, có kích thước rất nhỏ, hình khối đa diện (hoặc hình cầu), đường kính 28 nm. Hệ gen gồm có 1 ARN, xoắn, dài khoảng 7500 base. Dây này được bao quanh bởi 1 capsid gồm có 3 protein cấu trúc (VP1, VP2, VP3). Capsid của HAV được tạo thành bởi ba protein cấu trúc chính, gọi là VP1, VP2 và VP3, với tỷ lệ 1:1:1. Các protein này tự tổ chức thành một cấu trúc lưới bao quanh RNA của virus để tạo thành capsid. HAV không có vỏ bảo vệ bên ngoài capsid, do đó nó không thể sống sót trong môi trường bên ngoài cơ thể con người trong thời gian dài và chỉ lây lan qua đường tiêu hóa.
2. Đường lây
Viêm gan A là một bệnh lý nhiễm trùng gan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Viêm gan A được truyền từ người này sang người khác thông qua đường tiêu hóa, chủ yếu là qua thức ăn nước uống nhiễm HAV
Có thể mắc viêm gan A khi tiếp xúc với phân của những người nhiễm virus hoặc qua tiếp xúc với các vật dụng bị nhiễm virus. Ngoài ra, việc sử dụng nước uống hay thực phẩm bị nhiễm virus cũng có thể dẫn đến lây nhiễm viêm gan A
3. Biến chứng
Bệnh thường diễn biến lành tính, khỏi hoàn toàn không để lại di chứng. Tuy nhiên cũng có thể gặp suy gan cấp nặng và tử vong với tỷ lệ rất thấp.
Viêm gan A thường có tiến triển độc lập và tự phát và có xu hướng tự khỏi mà không cần phải sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm suy gan cấp tính và viêm gan mạn tính. Những biến chứng này thường xảy ra ở những người có hệ thống miễn dịch yếu hoặc bệnh gan mạn tính.
Suy gan cấp tính có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, đau bụng, mệt mỏi, vàng da và kết thúc với tử vong trong một số trường hợp. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong của viêm gan A là rất thấp, khoảng 0,1-0,3%.
Sau khi bị nhiễm viêm gan A, người bệnh sẽ phát triển miễn dịch bền vững với virus này. Tuy nhiên, sự miễn dịch này không đảm bảo rằng người bệnh sẽ không bị lây nhiễm lại trong tương lai. Điều quan trọng là giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ để giảm nguy cơ lây nhiễm và phòng ngừa sự lây lan của virus.
4. Phòng bệnh
Viêm gan virus A có thể được ngăn ngừa bằng cách tiêm phòng, vệ sinh cá nhân tốt và vệ sinh môi trường.
4.1. Tiêm phòng vaccine:
Theo các khuyến nghị của Bộ Y tế, những người sau đây nên được tiêm phòng viêm gan A:
– Trẻ em lớn hơn 1 tuổi: Trẻ em từ 1 đến 16 tuổi có thể được tiêm phòng nếu có nguy cơ cao mắc bệnh hoặc nếu sống trong khu vực có nguy cơ cao về viêm gan A.
– Những người có khả năng bị tiếp xúc với HAV trong công việc: Các nhân viên y tế, giáo viên, nhân viên chăm sóc trẻ em, cán bộ quân đội, nhân viên chăm sóc động vật hoang dã và những người làm việc trong ngành thực phẩm nên được tiêm phòng viêm gan A.
– Những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới: Những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới nên được tiêm phòng viêm gan A do có nguy cơ cao mắc bệnh.
– Những người có khả năng trở thành bệnh nặng nếu họ bị nhiễm HAV: Những người có hệ thống miễn dịch bị suy yếu hoặc bệnh gan mãn tính như viêm gan B hoặc C nên được tiêm phòng viêm gan A để tránh nguy cơ bệnh nặng nếu bị nhiễm HAV.
– Ngoài ra, những người đi du lịch đến các khu vực có nguy cơ cao về viêm gan A cũng nên được tiêm phòng để tránh nguy cơ mắc bệnh và lây lan virus khi trở về nước.
4.2. Phòng bệnh không đặc hiệu:
- Với người bị nhiễm viêm gan A, việc rửa tay kỹ trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh và tiếp xúc với người khác là rất quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của virus. Ngoài ra, người bệnh nên tránh sử dụng chung chăn ga, đồ dùng cá nhân với người khác để tránh lây nhiễm virus.
- Đối với cộng đồng, việc rửa tay thường xuyên và sử dụng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tiếp xúc với người khác là rất quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của virus. Ngoài ra, tránh ăn hải sản sống hoặc chưa chín từ các khu vực sông biển bị ô nhiễm cũng là một cách để giảm nguy cơ lây nhiễm. Nếu đang ở trong khu vực có nguy cơ cao về viêm gan A, nên sử dụng nước uống đã được đun sôi hoặc sử dụng nước đóng chai để tránh sử dụng nước uống bị nhiễm virus.
Nguồn tham khảo: Bộ Y tế
https://youtu.be/chqZtI9tJSQ
Leave a Reply