Mật độ xương thấp và loãng xương là hai vấn đề sức khỏe quan trọng đối với người già. Các bệnh này có thể gây ra đau nhức và gãy xương, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về mật độ xương thấp và cách phòng ngừa chúng.
1. Mật độ xương thấp là gì?
Mật độ xương thấp (osteopenia) là một tình trạng mất mật độ xương khiến cho xương trở nên yếu và dễ gãy hơn. Vấn đề này thường xảy ra khi quá trình tạo mới xương của cơ thể không đủ để thay thế cho xương cũ bị phân hủy đi.
Vấn đề này thường không gây ra triệu chứng rõ ràng, tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể dẫn đến loãng xương (osteoporosis), một tình trạng nghiêm trọng hơn, khiến cho xương trở nên rất mỏng và dễ gãy.
Nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm tuổi tác, giới tính, di truyền, chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D, thiếu vận động, sử dụng thuốc như corticosteroid hay thuốc chống đông máu, và các bệnh lý như bệnh gan, bệnh thận hoặc bệnh tuyến giáp.
Để phát hiện, người ta thường sử dụng máy đo xương DEXA (dual-energy x-ray absorptiometry) để đo mật độ xương. Nếu kết quả cho biết mật độ xương thấp, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên về chế độ ăn uống, tập thể dục và thuốc để tăng mật độ xương.
2. Loãng xương là gì?
Loãng xương là một tình trạng mất mật độ xương và giảm chất lượng xương, khiến chúng trở nên yếu và dễ gãy hơn. Loãng xương là kết quả của sự phân hủy xương vượt quá quá trình xây dựng xương, dẫn đến sự giảm mật độ xương và tổng thể là sự suy giảm về chất lượng xương.
Xương là một cấu trúc rắn và chắc chắn, được tạo thành từ collagen và khoáng chất như canxi và photpho. Quá trình xây dựng và phá hủy xương là quá trình tự nhiên của cơ thể, giúp duy trì cấu trúc và chức năng của hệ xương.
Tuy nhiên, khi sự phá hủy xương vượt quá quá trình xây dựng xương, mật độ xương sẽ giảm dần và dẫn đến loãng xương. Loãng xương có thể xảy ra khi người bệnh mất canxi và các khoáng chất khác từ xương, hoặc khi cơ thể không tạo ra đủ collagen và các chất đó để xây dựng xương mới.
Loãng xương thường xảy ra ở phụ nữ sau mãn kinh, khi sự thay đổi hormone có thể làm giảm mật độ xương. Tuy nhiên, loãng xương cũng có thể xảy ra ở nam giới và ở những người trẻ tuổi.
3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến mật độ xương thấp
– Tuổi tác: Mật độ xương thường giảm đi với tuổi tác. Người già có nguy cơ cao hơn những người trẻ.
– Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ cao hơn so với nam giới. Điều này có liên quan đến sự thay đổi hormone trong cơ thể phụ nữ khi trong thời kỳ mãn kinh.
– Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị loãng xương, nguy cơ cũng sẽ cao hơn so với đối tượng khác.
– Chế độ ăn uống: Thiếu canxi và vitamin D trong chế độ ăn uống có thể gây ra vấn đề này. Canxi là chất dinh dưỡng cần thiết để xây dựng và duy trì xương, trong khi vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi một cách hiệu quả.
– Lối sống: Lối sống thiếu vận động và hút thuốc có thể gây ra vấn đề này. Vận động thường xuyên giúp kích thích tái tạo xương.
– Bệnh: Bệnh gan, bệnh thận, bệnh tuyến giáp và bệnh lý mỡ máu cao, …
– Thuốc: Một số thuốc có thể gây ra vấn đề này, bao gồm các loại thuốc chống trầm cảm, corticosteroid và thuốc tránh thai.
4. Hậu quả mật độ xương thấp
Sau đây là một số hậu quả chủ yếu:
– Gãy xương dễ dàng: Vấn đề này làm cho xương trở nên yếu và dễ gãy hơn. Người bệnh có nguy cơ cao bị gãy xương ở các khu vực như xương đùi, cổ tay, xương sườn,…
– Đau nhức xương: Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức trong các khớp, chân hoặc tay.
– Hạn chế hoạt động: Vấn đề này có thể làm giảm khả năng di chuyển và hoạt động của người bệnh. Điều này có thể dẫn đến sự hạn chế các hoạt động hàng ngày như đi bộ, leo cầu thang hoặc đứng lâu.
– Hạn chế tình dục: Có thể làm giảm chất lượng cuộc sống tình dục của người bệnh, do sự đau nhức và khó chịu.
– Khả năng sống sót: Có thể làm giảm khả năng sống sót của người bệnh. Người bệnh có nguy cơ cao bị tử vong do các vấn đề sức khỏe liên quan đến xương.
5. Cách phòng ngừa
– Tăng cường ăn uống: Ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe xương, bao gồm canxi, vitamin D, vitamin K và magiê. Các nguồn canxi tốt cho sức khỏe xương bao gồm sữa, sữa chua, pho mát, đậu nành, hạt, rau xanh lá và cá.
– Tăng cường vận động: Vận động thường xuyên giúp kích thích sự hình thành và duy trì mật độ xương. Tham gia các hoạt động thể thao như chạy bộ, đi bộ, tập thể dục, đạp xe hoặc bơi lội.
– Tránh hút thuốc
– Giảm uống cồn: Hạn chế uống các thức uống có cồn như bia, rượu,…
– Điều chỉnh liều thuốc: Nếu đang sử dụng thuốc có thể làm giảm mật độ xương, hãy thảo luận với bác sĩ để điều chỉnh liều thuốc hoặc thay đổi thuốc khác.
– Kiểm tra mật độ xương: Kiểm tra định kỳ có thể giúp phát hiện và điều trị sớm loãng xương.
– Tăng cường bổ sung vitamin D: Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi và duy trì sức khỏe xương. Có thể tăng cường tiếp nhận vitamin D từ nguồn thực phẩm như cá, trứng và nấm, hoặc từ ánh sáng mặt trời.
– Điều chỉnh thói quen sinh hoạt: Thói quen sinh hoạt như ngồi lâu, lắc đầu nhiều, nhiều lần cúi ngửa cột sống gây nên vấn đề này. Hãy tìm cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt để bảo vệ sức khỏe xương.
Mật độ xương thấp và loãng xương là vấn đề sức khỏe quan trọng đối với người già. Chúng có thể gây ra đau nhức và gãy xương, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, có nhiều cách để phòng ngừa và điều trị, bao gồm tăng cường vận động, ăn uống lành mạnh, tránh hút thuốc, kiểm tra sức khỏe xương định kỳ và sử dụng thuốc. Việc phòng ngừa và chăm sóc sức khỏe xương là rất quan trọng để giúp cho người già có được một cuộc sống khỏe mạnh và chất lượng hơn.
XEM THÊM:
Tags: Cơ xương khớp, Mật độ xương, Loãng xương, Gãy xương, Thiếu Canxi
Leave a Reply