Phanh lưỡi và tình trạng dính phanh lưỡi

Phanh lưỡi là một dải mô mềm nằm ở giữa lưỡi và sàn miệng, có chức năng giúp kiểm soát vị trí và chuyển động của lưỡi. Tuy nhiên, khi phanh lưỡi bị dính hoặc bám sai, nó có thể gây ra nhiều vấn đề liên quan đến chức năng miệng và hô hấp. Những vấn đề này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bị mắc phải và cần được chăm sóc và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về phanh lưỡi và tình trạng dính phanh lưỡi, cũng như các hậu quả và cách điều trị cho tình trạng này.

1. Đặc điểm giải phẫu phanh lưỡi:

Phanh lưỡi là một dải xơ, không có khả năng co giãn, nối giữa sàn miệng và bề mặt xương ổ, có chức năng giúp kiểm soát vị trí và chuyển động của lưỡi.

Chức năng chính của phanh lưỡi là giúp kiểm soát vị trí và chuyển động của lưỡi trong miệng. Nó giúp định hướng lưỡi và ngăn ngừa lưỡi di chuyển quá xa về phía trước hoặc lùi về phía sau, giúp duy trì sự cân bằng và ổn định trong miệng. Từ đó ảnh hưởng đến việc nói, ăn, nuốt, hô hấp. Khi phanh lưỡi bị dính hoặc bám sai, nó có thể gây ra nhiều vấn đề liên quan đến chức năng miệng và hô hấp, bao gồm khó nói, khó ăn, khó thở.

2. Tình trạng dính phanh lưỡi, phanh lưỡi bám sai:

Phanh lưỡi bám sai là tình trạng mà phần phanh lưỡi bám dính quá cao hoặc quá thấp trên lưỡi, gây ra các vấn đề về chức năng miệng, thâm chí là cả hô hấp.

Đa phần tình trạng phanh lưỡi bám sai sẽ gặp nhiều ở trẻ em do tính chất di truyền bẩm sinh, tỉ lệ gặp ở nam nhiều hơn ở nữ. Đôi khi có liên quan đến các hội chứng như Simpson, Optiz hay khe hở vòm miệng,…

Sau đây là một số hậu quả của tình trạng dính phanh lưỡi:

• Khó nói: Khi phanh lưỡi bám sai, lưỡi bị hạn chế trong việc di chuyển, gây khó khăn trong việc phát âm, nói chuyện và truyền đạt thông điệp. Ở trẻ em, thường gặp vấn đề như chậm nói, bú khó, nuốt khó.
• Khó ăn: Dính phanh lưỡi cũng có thể gây ra khó khăn trong việc nhai và nuốt thức ăn, đặc biệt là với những loại thực phẩm cứng hoặc khó nuốt.
• Dính lưỡi gây ra biến dạng khớp cắn và khớp thái dương hàm như quá phát xương hàm dưới, gây tình trạng lệch cắn (cắn chéo, cắn ngược,…),
• Khó thở: Khi phanh lưỡi bám sai, lưỡi không thể di chuyển đủ mạnh để mở đường hô hấp làm ảnh hưởng đến quá trình hít thở. Tạo thói quen thở miệng.
• Làm thưa kẽ răng cửa hàm dưới.

3. Phân loại tình trạng dính phanh lưỡi:

Phân loại mức độ dính lưỡi theo Kohow 1999 là một phương pháp phân loại dựa trên mức độ dài của phần phanh lưỡi. Phân loại này được đặt tên theo tác giả của nó, Kohow và đang được sử dụng phổ biến trong lâm sàng và nghiên cứu.

Theo phân loại của Kohow, có 4 loại dính lưỡi:

• Loại I: Phần phanh lưỡi dài 12- 16mm và không gây ra các vấn đề đáng kể.
• Loại II: Phần phanh lưỡi dài trung bình từ 8-11mm => nhẹ
• Loại III: Phần phanh lưỡi khoảng 3-7mm => trung bình
• Loại IV: Phần phanh lưỡi dưới 3mm => nặng

4. Cách điều trị phanh lưỡi bám sai:

• Bài tập dãn cơ miệng: Bài tập dãn cơ miệng là một phương pháp không phẫu thuật để điều trị phanh lưỡi bám sai. Bài tập này có thể được thực hiện bởi bệnh nhân dưới sự hướng dẫn của chuyên gia nha khoa. Bài tập dãn cơ miệng thường được thực hiện bằng cách kéo phanh lưỡi ra khỏi đáy miệng và giữ nó trong vị trí kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định. Quá trình này sẽ giúp phanh lưỡi dãn ra và giảm thiểu tình trạng dính.
• Phẫu thuật cắt phanh lưỡi: Nếu  phương pháp trên không giải quyết được vấn đề, phẫu thuật cắt phanh lưỡi có thể được thực hiện. Phẫu thuật cắt phanh lưỡi thường được thực hiện dưới tình trạng tê tại chỗ và được coi là một phương pháp an toàn, đơn giản và hiệu quả để điều trị phanh lưỡi bám sai.

5. Chỉ định phẫu thuật phanh lưỡi:

Phẫu thuật cắt phanh lưỡi có thể được chỉ định cho những trường hợp dính lưỡi mức độ II, III và IV theo phân loại Kohow.

• Mức độ II: Nếu phần phanh lưỡi dài 8-11mm và gây khó khăn và ảnh hưởng đến chức năng như nói, ăn uống hoặc hít thở, bệnh nhân có thể được khuyến nghị phẫu thuật cắt phanh lưỡi để giảm thiểu các bất tiện này.
• Mức độ III và IV: Tình trạng dính phanh lưỡi trung bình đến nặng nên được chỉ định phẫu thuật tránh gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

6. Kết luận:

Tình trạng dính phanh lưỡi là một vấn đề thường gặp trong nha khoa đặc biệt là ở trẻ nhỏ và có thể ảnh hưởng đến chức năng miệng và hô hấp của bệnh nhân. Việc khám và chẩn đoán đúng cách là rất quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp. Bài tập dãn cơ miệng là một phương pháp không phẫu thuật đơn giản và hiệu quả để điều trị phanh lưỡi bám sai. Nếu các phương pháp trên không giải quyết được vấn đề, phẫu thuật cắt phanh lưỡi là một phương pháp an toàn và hiệu quả để điều trị tình trạng này. Bệnh nhân cần đến bác sĩ nha khoa để được khám và chẩn đoán, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp với tình trạng của bản thân.