Bệnh động mạch chi dưới mạn tính là bệnh lý mạch máu, nơi mạch máu ở chi dưới bị hạn chế dòng chảy làm tắc nghẽn hoặc co thắt. Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như Viêm nhiễm, Rùi, các yếu tố nguy hiểm liên quan đến tính mạng như Nhiễm trùng, sẹo và đột quỵ. Do đó, việc không dự đoán và điều trị bệnh động mạch chi dưới mạn tính sớm là rất quan trọng để giảm thiểu các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
1.Định nghĩa
Bệnh động mạch chi dưới mạn tính (BĐMCD) là trạng thái bệnh lý của động mạch chi dưới trong đó lòng động mạch bị rủ, tắc nghẽn sinh ra bã nhờn cơ quan và các bộ phận liên quan (da, thần kinh) phía hạ lưu. Nguyên nhân chủ yếu của BÐMCD là làm nhẹ động mạch. Các yếu tố nguy cơ chính của xơ giãn động mạch là hút thuốc lá, thuốc lào, kềm đường, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp và tăng homocystein máu làm tăng sự phát triển của BÐMCD và các bệnh lý động mạch khác. làm thả lỏng.
2. Chẩn đoán
2.1. Triệu chứng và nghi ngờ phân biệt
2.1.1. Triệu chứng cơ năng
Đau cách hồi (đau khi vận động, đi lại, đỡ khi nghỉ) chi dưới, giai đoạn bệnh nhân nặng có triệu chứng đau liên tục, đau khi nghỉ.
Các câu hỏi cần khai thác bệnh nhân có triệu chứng đau cách hồi chi dưới:
+ Có đau chân khi đi lại hay không?
+ Nếu đau, người bệnh đi có được báo trước khi cơn đau khởi phát?
+ Cơn đau có khiến người bệnh phải nằm nghỉ không?
+ Người bệnh nghỉ bao lâu mới có thể quay trở lại?
+ Chân cụ thể vùng nào?
+ Nơi nào có giảm khi người bệnh gác chân cao hay không?
Các triệu chứng khác: vết rạch đầu chi khó lành, khám tử kẽ chân,…
Người bệnh có tiền sử bệnh lý động mạch làm sơ sài như bệnh động mạch vành, động mạch cảnh, động mạch thận, động mạch chủ …
2.1.2. Triệu chứng thực
Nơi cách hồi chi dưới có thể ở một hoặc hai chân, một hoặc nhiều vị trí. Khám mạch (bắt mạch) và dựa vào vị trí đau có thể giúp phát hiện và định khu tổn thương mạch:
Vị trí cách hông và mông: Tổn thương mạch ở tầng chủ nhà. Mạch hai bên khó bắt hoặc không bắt được.
Đâu cách đùi: Tổn thương động mạch tầng chủ chậu và/hoặc đùi chung. Mạch chính không bắt được hoặc bắt yếu, mạch khoeo không bắt được.
Vị trí cách chân hồi sinh: Là vị trí đau thường gặp và nhận biết nhất. Chỗ 2/3 trên bắp chân thường làm tổn thương động mạch đùi nông, chỗ đau 1/3 dưới bắp chân thường làm tổn thương động mạch khoeo.
Đâu cách hồi bàn chân: Tổn thương động mạch gác chân.
Các triệu chứng kèm theo đau cách hồi:
Mạch yếu hoặc không bắt được mạch.
Loét khó lành.
Đổi màu da.
Hoài tử đầu chi.
Khám các tổn thương của các mạch máu khác như:
Mạch cảnh: Bệnh nhân có triệu chứng bệnh vận động, thất ngôn, rối loạn cảm giác…, bắt mạch, nghe mạch
Mạch thận: tăng huyết áp bất thường, Nghe tiếng ngay tại vị trí của động mạch chủ
Mạch chủ Bụng: đau bụng, nghe tiếng dọc đường đi của động mạch chủ
Mạch vành: bệnh nhân có triệu chứng đau thắt lưng, khó thở.
Mạch dưới đòn: cần đo huyết áp 2 tay và bắt mạch cánh tay 2 bên.
2.1.3. đoán phân biệt
Đâu là cách hồi nguyên nhân thần kinh: Viêm thân, cận ống, đau thần kinh tọa…
Bệnh lý thần kinh ngoại biên.
Đâu là cách hồi phục của viêm khớp/thoại hóa khớp.
Đâu là cách hồi sinh trong hội chứng hậu huyết khối sau huyết khối tĩnh mạch sâu.
Kén khoeo có triệu chứng.
Hội chứng khoang mạn tính
2.2 Cận lâm sàng nguy hiểm
Để tránh đoán bệnh BĐMCD, bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp khác nhau như: đo áp lực máu ở chân, siêu âm Doppler, xét nghiệm máu hoặc các phương pháp hình ảnh như chụp X-quang hoặc MRI.
3.Điều trị
Điều trị BĐMCD gồm 3 mục tiêu chính:
Giảm biến cố tim mạch chính (MACE): giảm tử vong, Nhồi máu cơ tim (NMCT), Tai biến đột quỵ não (TBMN). Các biện pháp điều trị đã được chứng minh hiệu quả bao gồm: thuốc chống huyết khối (thuốc chống tiểu cầu và chống đông), statin, thuốc ức chế men chuyển, kiểm soát đường huyết và huyết áp.
Giảm tỷ lệ cắt cụt chi và các biến cố lớn ở chi (MALE). Các biện pháp điều trị bao gồm: Tái thông mạch máu tối ưu, chăm sóc bàn chân, liệu pháp chống huyết khối.
Cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh: tập đi bộ, tập phục hồi chức năng, thay đổi lối sống, bỏ thuốc lá, chăm sóc vết rạch bàn chân
Điều trị BĐMCD bao gồm:
- Thay đổi lối sống: bao gồm hút thuốc lá, tập thể dục thường xuyên, ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và giảm cân nếu cần.
- Thuốc: bao gồm thuốc giãn mạch, thuốc ức chế sự đông máu, thuốc kháng viêm và thuốc khác Kích thích cải thiện dòng máu và giảm các triệu chứng của bệnh BÐMCD.
- Quản lý các bệnh lý liên quan: Bệnh nhân có thể điều trị các bệnh lý liên quan như tiểu đường hay tăng huyết áp.
- Thuật thuật: trong một số trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật để loại bỏ tắc nghẽn hoặc tái tạo động mạch.
Leave a Reply