Ung thư phổi là một trong những loại ung thư nguy hiểm và phổ biến nhất trên thế giới. Đây là một bệnh lý ung thư bắt nguồn từ các tế bào phổi và có thể lan ra các bộ phận khác trong cơ thể nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tầm soát ung thư phổi là quá trình sàng lọc sớm để phát hiện các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư phổi.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, ung thư phổi là loại ung thư gây tử vong nhiều nhất trên toàn cầu. Ở Việt Nam, ung thư phổi cũng đang trở thành một vấn đề sức khỏe công cộng nghiêm trọng. Theo Báo cáo toàn cầu về ung thư năm 2020 của Tổ chức Y tế Thế giới, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ mắc ung thư phổi cao nhất ở khu vực Đông Nam Á. Mỗi năm, có khoảng 30.000 ca mắc mới ung thư phổi và 25.000 trường hợp tử vong do bệnh này tại Việt Nam.

1.Giới thiệu chung về tầm soát ung thư phổi

Tầm soát ung thư phổi là quá trình sàng lọc sớm để phát hiện các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư phổi. Việc tầm soát ung thư phổi góp phần quan trọng trong việc phát hiện bệnh sớm, giúp tăng khả năng chữa trị và giảm nguy cơ tử vong. Tầm soát ung thư phổi thường được thực hiện bằng cách sử dụng các công cụ chẩn đoán như chụp X-quang phổi, siêu âm, máy CT, MRI hoặc xét nghiệm máu để phát hiện các khối u hoặc dấu hiệu của bệnh ung thư phổi.

Tình trạng chẩn đoán bệnh ung thư phổi ở Việt Nam và trên thế giới vẫn còn hạn chế, do đó việc tầm soát ung thư phổi đúng cách là rất quan trọng. Nếu bệnh được phát hiện sớm, khả năng chữa trị sẽ cao hơn và người bệnh có thể tận dụng các phương pháp điều trị hiệu quả để hạn chế sự lan rộng của bệnh. Vì vậy, tầm soát ung thư phổi đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện bệnh sớm và giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

2.Các kỹ thuật tầm soát ung thư phổi hiện nay

Hiện nay, có nhiều kỹ thuật chẩn đoán khác nhau được sử dụng để tầm soát ung thư phổi. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán thường được sử dụng:

1. Chụp X-quang phổi: Đây là phương pháp chẩn đoán đơn giản và phổ biến nhất để tầm soát ung thư phổi. Chụp X-quang phổi có thể phát hiện các khối u hoặc bất thường trong phổi. Tuy nhiên, phương pháp này không đủ nhạy để phát hiện các khối u nhỏ và không phân biệt được giữa các khối u lành tính và ác tính.
2. Chụp cắt lớp vi tính – CT Scan phổi liều thấp: CT scan phổi liều thấp là phương pháp chẩn đoán chính xác hơn để phát hiện ung thư phổi. CT scan phổi có thể phát hiện các khối u nhỏ hơn và phân biệt được giữa các khối u lành tính và ác tính. Tuy nhiên, phương pháp này đắt đỏ hơn chụp X-quang phổi và có thể có các phản ứng phụ sau khi chụp.
3. Siêu âm phổi: Siêu âm phổi là phương pháp chẩn đoán không xâm lấn, không gây đau đớn và không sử dụng tia X. Phương pháp này có thể phát hiện các khối u nhỏ hơn so với chụp X-quang phổi nhưng không phân biệt được giữa các khối u lành tính và ác tính.
4. Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể phát hiện các chỉ số khối u, nhưng không thể chẩn đoán ung thư phổi một cách chính xác.

Mỗi phương pháp chẩn đoán có ưu điểm và nhược điểm riêng. Chụp X-quang phổi là phương pháp giá rẻ và đơn giản nhất, nhưng không đủ nhạy để phát hiện ung thư phổi ở giai đoạn sớm. CT scan phổi là phương pháp chẩn đoán chính xác hơn, nhưng đắt đỏ và có thể gây phản ứng phản vệ. Siêu âm phổi là phương pháp không xâm lấn và không sử dụng tia X, nhưng không phân biệt được giữa các khối u lành tính và ác tính. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp để tầm soát ung thư phổi cho bệnh nhân.

3.Hướng dẫn tầm soát ung thư phổi từ Bộ Y tế Việt Nam và các tổ chức y tế quốc tế

1. Bộ Y tế Việt Nam: Theo Chỉ thị số 19/CT-BYT ngày 30/6/2020 của Bộ Y tế Việt Nam về tầm soát ung thư phổi, đối tượng được khuyến cáo tầm soát là những người từ 50 tuổi trở lên, có tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá trong thời gian dài. Phương pháp tầm soát được khuyến cáo là chụp CT scan phổi một lần trong đời.
2. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ – American Cancer Society (ACS): Theo ACS, đối tượng được khuyến cáo tầm soát là những người từ 50 đến 80 tuổi, có tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá trong thời gian dài. Phương pháp tầm soát được khuyến cáo là chụp CT scan phổi một lần mỗi năm.
3. Hiệp hội Hô hấp Châu Âu – European Respiratory Society (ERS): Theo ERS, đối tượng được khuyến cáo  là những người từ 55 đến 80 tuổi, có tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá trong thời gian dài. Phương pháp tầm soát được khuyến cáo là chụp CT scan phổi một lần mỗi năm.

Các điểm khác nhau giữa các hướng dẫn này bao gồm đối tượng được khuyến cáo tầm soát, độ tuổi, tần suất tầm soát và phương pháp tầm soát được khuyến cáo. Lý do cho sự khác nhau này có thể do những khác biệt trong các yếu tố rủi ro, tài nguyên y tế và quyết định chính sách của từng quốc gia hoặc tổ chức y tế. Tuy nhiên, điểm chung là tất cả các hướng dẫn đều khuyến cáo tầm soát ung thư cho những người có yếu tố nguy cơ, đặc biệt là những người có tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá trong thời gian dài.

4.Lời khuyên cho bệnh nhân

Nếu bạn có tiền sử hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá trong thời gian dài, hoặc có các triệu chứng của ung thư phổi như ho khan, khó thở, đau ngực, hoặc ra máu khi ho, hãy đến gặp bác sĩ để được khám và chẩn đoán sớm. Việc thực hiện tầm soát ung thư phổi định kỳ là rất quan trọng để phát hiện bệnh sớm và tăng cơ hội chữa trị thành công. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đánh giá nguy cơ cá nhân và lên kế hoạch tầm soát phù hợp. Ngoài ra, hãy tìm hiểu thông tin về các cơ sở y tế cung cấp dịch vụ tầm soát ung thư phổi để chọn được cơ sở phù hợp và đảm bảo kết quả chính xác và an toàn. Việc thực hiện tầm soát ung thư phổi đúng cách là một trong những cách quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn.