Yếu tố nguy cơ của u não

U não là một căn bệnh phức tạp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Mặc dù nguyên nhân chính xác của u não chưa được hoàn toàn hiểu, nhưng xác định các yếu tố nguy cơ của u não có thể giúp các chuyên gia y tế hiểu rõ hơn về căn bệnh này và phát triển các chiến lược phòng ngừa và điều trị.

1. Tổng quan về u não

U não là các khối u phát triển từ sự tăng trưởng bất thường của các tế bào não hoặc hệ thống thần kinh trung ương. Các khối u não có thể lành tính (không phải ung thư) hoặc ác tính (ung thư) và có thể bắt nguồn từ các tế bào não (khối u nguyên phát) hoặc từ các tế bào ung thư đã lan đến não từ các bộ phận khác của cơ thể (khối u thứ phát hoặc di căn).

Các triệu chứng của khối u não có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí, kích thước và loại khối u. Các triệu chứng phổ biến bao gồm đau đầu, co giật, thay đổi nhận thức hoặc tính cách, yếu hoặc tê tay chân, khó nói hoặc khó hiểu ngôn ngữ và mắc các vấn đề về thị giác hoặc thính giác.

Chẩn đoán u não thường bao gồm sự kết hợp của các xét nghiệm hình ảnh như chụp MRI hoặc CT và sinh thiết để xác định loại khối u. Các lựa chọn điều trị cho các khối u não có thể bao gồm phẫu thuật, xạ trị, hóa trị hoặc kết hợp các phương pháp này.

Tiên lượng cho một khối u não phụ thuộc vào các yếu tố như loại, vị trí và giai đoạn của khối u, cũng như tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Một số khối u não có thể được điều trị thành công, trong khi những khối u khác có thể khó quản lý hơn và có tiên lượng xấu hơn.

2. Yếu tố nguy cơ của u não

Hầu hết nguyên nhân của một khối u não là không rõ, nhưng các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ phát triển căn bệnh này. Trên thực tế, một số người có một số yếu tố nguy cơ nhưng không bao giờ phát triển u não, trong khi có những người không có yếu tố nguy cơ đã biết thì lại mắc bệnh

2.1. Tuổi

Các khối u não phổ biến ở trẻ em và người lớn tuổi hơn các lứa tuổi khác, mặc dù vậy, mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể phát triển khối u não.

2.2. Giới tính

Nói chung, đàn ông có nhiều khả năng phát triển khối u não hơn phụ nữ. Tuy nhiên, một số loại khối u não cụ thể, chẳng hạn như u màng não, phổ biến hơn ở phụ nữ

2.3. Yếu tố môi trường

 Tiếp xúc với dung môi, thuốc trừ sâu, dầu, cao su hoặc vinyl clorua có thể làm tăng nguy cơ phát triển khối u não. Tuy nhiên, vẫn chưa có bằng chứng khoa học chứng minh kết mối liên hệ này.

2.4. Tiền sử gia đình

Khoảng 5% khối u não có thể liên quan đến các yếu tố hoặc bệnh lý di truyền, bao gồm hội chứng Li-Fraumeni, u sợi thần kinh, ung thư biểu mô tế bào đáy, bệnh xơ cứng củ, hội chứng Turcot và bệnh von Hippel-Lindau.

2.5. Tiếp xúc với tác nhân gây bệnh và các chất gây dị ứng

– Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV) làm tăng nguy cơ u lympho thần kinh trung ương.

– Một số nghiên cứu cho thấy một mức độ lớn cytomegalovirus (CMV) đã được tìm thấy trong các khối u não

– Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những bệnh nhân có tiền sử dị ứng hoặc bệnh lý về da có nguy cơ mắc u thần kinh đệm thấp hơn.

2.6. Bức xạ điện từ

Hầu hết các nghiên cứu đánh giá vai trò của bức xạ điện từ, chẳng hạn như năng lượng từ đường dây điện hoặc từ việc sử dụng điện thoại di động, cho thấy không có mối liên hệ nào với việc tăng nguy cơ phát triển khối u não ở người lớn.

Tuy nhiên, hiện tại vẫn còn nhiều luồng thông tin mâu thuẫn liên quan đến nguy cơ gây u não ở trẻ em

2.7. Chủng tộc và dân tộc

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, người da trắng có nhiều khả năng phát triển u thần kinh đệm nhưng ít có khả năng phát triển u màng não hơn người da đen, còn người từ Bắc Âu có nguy cơ phát triển khối u não cao hơn gấp đôi so với người dân ở Nhật Bản.

2.8. Bức xạ ion hóa

Mặc dù bức xạ ion hóa, điển hình là tia X, được dùng để điều trị ung thư, tuy nhiên phơi nhiễm trực tiếp với tia X trong thời gian dài (ví dụ như dùng tia X để điều trị một số loại ung thư khác) cũng là một yếu tố nguy cơ của u não.

2.9. Chấn thương đầu

Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa chấn thương đầu và u màng não nhưng chưa có nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ giữa chấn thương đầu và u thần kinh đệm.

2.10. Hợp chất N-nitroso

Một số nghiên cứu về chế độ ăn uống và bổ sung vitamin chỉ ra rằng các hợp chất N-nitroso trong chế độ ăn uống có thể làm tăng nguy cơ mắc u não ở cả trẻ em và người lớn. Các hợp chất N-nitroso được tìm thấy trong một số loại thịt muối (cured meats), khói thuốc lá và mỹ phẩm. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm mới có thể kết luận chắc chắn về mối liên hệ này.

Kết luận

Cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về yếu tố nguy cơ và nguyên nhân của u não để phát triển các chiến lược phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.

Nguồn tham khảo: ASCO