Cập nhật chẩn đoán và điều trị hen trẻ em

Bệnh hen ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến, gây ra khó thở, ho, khò khè; làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ. Việc chẩn đoán và điều trị hen ở trẻ em là rất quan trọng để giảm thiểu tình trạng hen và tăng cường sức khỏe cho trẻ.

1. Định nghĩa bệnh hen ở trẻ em:

Hen ở trẻ em là một bệnh phổi mạn tính có triệu chứng như ho, khó thở, do đáp ứng quá mức của đường hô hấp với các kích thích, chẳng hạn như hơi bụi, phấn hoa hoặc động vật nhà cửa, và/hoặc thay đổi khí hậu. Bệnh này là do tác động của các yếu tố di truyền và môi trường, và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng tham gia vào các hoạt động hàng ngày của trẻ.

Cập nhật nghiên cứu mới nhất từ American Academy of Allergy, Asthma and Immunology (AAAAI) cho biết các triệu chứng hen ở trẻ em có thể gồm:

• Ho khan: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của hen ở trẻ em. Ho thường xuyên xảy ra, đặc biệt là vào ban đêm và sáng sớm hoặc khi trẻ vận động.
• Khó thở: Trẻ có thể có cảm giác khó thở hoặc thở khò khè.
• Ngực căng, khò khè: Trẻ có thể cảm thấy ngực căng và khò khè khi thở.
• Đau ngực: Trẻ có thể cảm thấy đau nhói ở vùng ngực khi hen nặng.
• Thở rít: Trẻ có thể phát ra tiếng thở rít khi hen.
• Suy giảm khả năng vận động: Hen có thể làm giảm khả năng vận động của trẻ, đặc biệt là khi hen nặng.

Ngoài ra, trẻ có thể có triệu chứng khác như đau đầu, mệt mỏi, khó ngủ, khó tiêu, tăng độ nhạy cảm của da hoặc các triệu chứng dị ứng khác. Các triệu chứng hen ở trẻ em có thể khác nhau đối với từng trẻ và cũng phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh.

Để chẩn đoán hen ở trẻ em, bác sĩ cần đánh giá lịch sử bệnh, khám lâm sàng, xét nghiệm hô hấp và huyết thanh, chụp X-quang, siêu âm và các phương pháp chẩn đoán khác:

• Bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử bệnh của trẻ, bao gồm bất kỳ lịch sử hen hoặc dị ứng trong gia đình, cũng như các triệu chứng, tác nhân kích thích và tần suất các cơn hen.
• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng để kiểm tra các dấu hiệu của hen, chẳng hạn như tiếng rên, khò khè và khó thở.
• Xét nghiệm chức năng phổi: Xét nghiệm chức năng phổi, chẳng hạn như Spirometry hoặc Đo lưu lượng tối đa của khí thở, có thể được sử dụng để đánh giá chức năng phổi của trẻ và xác định mức độ nghiêm trọng của hen suyễn.
• Xét nghiệm dị ứng: Xét nghiệm dị ứng có thể được thực hiện để xác định bất kỳ chất gây dị ứng nào có thể gây ra triệu chứng hen cho trẻ.
• Nghiệm pháp kích thích phế quản bằng Methacholine: Trong một số trường hợp, nghiệm pháp kích thích phế quản bằng Methacholine có thể được thực hiện để giúp chẩn đoán hen bằng cách đo độ nhạy cảm của đường hô hấp của trẻ đối với Methacholine, một chất có thể gây co hẹp đường hô hấp.
• X-quang ngực hoặc CT scan: X-quang ngực hoặc CT scan có thể được thực hiện để loại trừ các bệnh khác có thể gây ra các triệu chứng của trẻ.

Điều trị hen suyễn ở trẻ em cụ thể bao gồm:

• Corticosteroid dạng hít (Inhaled corticosteroids (ICS)): ICS là thuốc chính điều trị hen ở trẻ em. Nó giúp giảm viêm trong đường thở và kiểm soát triệu chứng hen. Thường được sử dụng hàng ngày trong thời gian dài. Một sốloại ICS được khuyến cáo sử dụng là Budesonide, Fluticasone và Beclomethasone.
• Short-acting beta-agonists (SABA): SABA được sử dụng như thuốc cứu trợ để giảm các triệu chứng cấp tính của hen. Nó được sử dụng tùy theo nhu cầu và không được khuyến cáo sử dụng hàng ngày. Albuterol là một loại SABA phổ biến được sử dụng trong điều trị hen ở trẻ em.
• Liệu pháp phối hợp: Nếu ICS không đủ để kiểm soát hen ở trẻ em, có thể kết hợp với long-acting beta-agonists (LABA) hoặc tiếp tục sử dụng SABA. Tuy nhiên, việc sử dụng LABA trong điều trị hen ở trẻ em cần được cân nhắc cẩn thận và chỉ nên được sử dụng khi ICS không đủ hiệu quả.
• Chất điều chỉnh leukotriene (Leukotriene modifiers): Nếu ICS không đủ để kiểm soát hen ở trẻ em, có thể sử dụng chất ức chế leukotrien như montelukast hoặc zafirlukast.
• Chất điều chỉnh miễn dịch (Immunomodulators): Theo hướng dẫn của American Academy of Allergy, Asthma and Immunology (AAAAI), các chất điều trị miễn dịch, bao gồm omalizumab, có thể được sử dụng trong điều trị hen suyễn ở trẻ em 6 tuổi trở lên.

Tóm lại, hen là một bệnh mạn tính thường gặp ở trẻ em đòi hỏi một phương pháp chẩn đoán và điều trị toàn diện. Một kế hoạch điều trị cá nhân hóa bao gồm thuốc, tránh các tác nhân gây ra hen và các biện pháp khác có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chức năng phổi ở trẻ em mắc hen.