Chỉ định thở Oxy dài hạn tại nhà cho bệnh nhân COPD

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease – bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính) là một bệnh phổi dẫn đến tắc nghẽn đường thở và giảm khả năng trao đổi khí trong phổi. Những triệu chứng thường gặp của bệnh COPD bao gồm khó thở, hO, và nhiều triệu chứng khác. Khi bệnh tiến triển, bệnh nhân có thể cần phải sử dụng oxy để hỗ trợ hô hấp. Chỉ định thở oxy dài hạn tại nhà cho bệnh nhân COPD là một vấn đề rất quan trọng vì nó có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và tăng tuổi thọ của bệnh nhân.

1. Mục tiêu

Mục tiêu của việc chỉ định thở oxy dài hạn tại nhà cho bệnh nhân COPD là để giúp bệnh nhân giảm các triệu chứng khó thở và mệt mỏi, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm tỷ lệ tử vong. Tuy nhiên, mục tiêu chi tiết có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Một số mục tiêu cụ thể của việc chỉ định thở oxy dài hạn tại nhà cho bệnh nhân COPD có thể bao gồm:

• Giảm khó thở và giảm công hô hấp do giảm kháng lực đường thở và giảm thông khí phút: Bệnh nhân COPD thường có kháng lực đường thở tăng và thông khí phút giảm do tắc nghẽn đường thở. Thở oxy dài hạn tại nhà có thể cải thiện khả năng trao đổi khí trong phổi và giảm khó thở, giúp bệnh nhân có thể thở dễ dàng hơn.
• Giảm tình trạng tăng áp động mạch phổi và tỷ lệ tâm phế mạn: Thiếu oxy máu mạn tính có thể gây ra tình trạng tăng áp động mạch phổi và tâm phế mạn. Thở oxy dài hạn tại nhà có thể cải thiện tình trạng thiếu oxy máu mạn tính, giảm hematocrite và cải thiện huyết động học phổi, từ đó giảm tình trạng tăng áp động mạch phổi và tỷ lệ tâm phế mạn.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Việc giảm khó thở và mệt mỏi, cải thiện chức năng phổi và giảm các triệu chứng của bệnh như ho, khạc, đau ngực có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
• Giảm tỷ lệ tử vong: Việc sử dụng oxy có thể giảm tỷ lệ tử vong do tình trạng thiếu oxy máu mạn tính.

Những mục tiêu cụ thể khác có thể được xác định dựa trên tình trạng sức khỏe của bệnh nhân và mục đích sử dụng oxy. Việc chỉ định thở oxy dài hạn tại nhà cần được đánh giá và quản lý chặt chẽ để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho bệnh nhân.

2. Chỉ định

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có suy hô hấp mạn tính, thiếu oxy máu:

– PaO₂ ≤ 55 mmHg hoặc SaO₂ ≤ 88% trên hai mẫu máu trong vòng 3 tuần, bệnh nhân trong giai đoạn ổn định, ở trạng thái nghỉ ngơi, không thở oxy, đã sử dụng các biện pháp điều trị tối ưu.

– PaO₂ từ 56 – 59 mmHg hoặc SaO₂ ≤ 88% kèm thêm một trong các biểu hiện:

+ Dấu hiệu suy tim phải.

+ Đa hồng cầu (hematocrit > 55%).

+ Tăng áp động mạch phổi đã được xác định (siêu âm doppler tim…).

3. Lưu lượng, thời gian thở oxy

– Lưu lượng oxy: 1-3 lít/phút, thời gian thở oxy ít nhất 16-18 giờ/24 giờ.

– Đánh giá lại khí máu động mạch sau 30 phút để điều chỉnh lưu lượng oxy nhằm đạt mục tiêu PaO₂ từ 65 – 70 mmHg, tương ứng với SaO₂ tối ưu là 90 – 92% lúc nghỉ ngơi.

– Để tránh tăng CO₂ máu quá mức, khuyến cáo nên bắt đầu với lưu lượng thở oxy ≤ 2 lít/phút.

4. Các nguồn cung cấp oxy

Bao gồm bình oxy, máy chiết xuất oxy, ngoài ra còn có các bình oxy lỏng.

– Bình oxy cổ điển: cồng kềnh và phải nạp thường xuyên. Thường dùng làm nguồn oxy dự phòng khi mất điện hoặc lúc bệnh nhân đi ra khỏi nhà.

– Máy chiết xuất oxy từ khí trời: thuận tiện cho các bệnh nhân ít hoạt động.

5. Một số lưu ý khi thở oxy dài hạn tại nhà

– Việc sử dụng oxy cần được giám sát chặt chẽ để tránh tình trạng quá liều oxy, gây nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân.

– Bệnh nhân cần được đánh giá thường xuyên để xác định liệu bệnh nhân có cần tiếp tục sử dụng oxy và nồng độ oxy cần thiết nữa không.

– Thiết bị thở oxy cần được bảo quản và vệ sinh định kỳ để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng.

– Bệnh nhân cần được hướng dẫn về cách sử dụng thiết bị thở oxy và các biện pháp phòng ngừa tình trạng quá liều oxy.

6. Biến chứng do thở oxy dài hạn tại nhà không đúng cách

Mặc dù việc chỉ định thở oxy dài hạn tại nhà có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm các triệu chứng của bệnh nhân COPD, nhưng nó cũng có thể gây ra một số biến chứng nếu không được quản lý đúng cách. Một số biến chứng có thể xảy ra khi sử dụng oxy dài hạn tại nhà bao gồm:

• Tình trạng quá liều oxy: Việc sử dụng oxy quá nhiều hoặc không đúng cách có thể dẫn đến tình trạng quá liều oxy, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, buồn nôn, hoặc thậm chí là tử vong.
• Suy giảm chức năng phổi: Việc sử dụng oxy quá lâu dài và không đúng cách có thể gây ra suy giảm chức năng phổi, do sự phát triển của các mô phổi tăng lên trong khi không đủ oxy để hỗ trợ chúng.
• Khó thở tăng: Sử dụng oxy quá nhiều hoặc không đúng cách có thể gây ra tình trạng khó thở tăng.
• Tăng áp lực động mạch phổi: Sử dụng oxy quá lâu dài và không đúng cách có thể dẫn đến tình trạng tăng áp động mạch phổi, là một biến chứng nguy hiểm của bệnh COPD.
• Nhiễm trùng đường hô hấp: Nếu không vệ sinh và bảo quản các thiết bị oxy đúng cách, có thể dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp, do vi khuẩn hoặc các chất độc hại được phát triển trong thiết bị.
• Căng thẳng tâm lý: Sử dụng oxy dài hạn tại nhà có thể gây ra cảm giác bất an hoặc lo lắng, đặc biệt nếu bệnh nhân phải sử dụng oxy liên tục trong thời gian dài.

Do đó, để tránh các biến chứng và đảm bảo an toàn khi sử dụng oxy dài hạn tại nhà, bệnh nhân cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, vệ sinh và bảo quản thiết bị oxy đúng cách, và thường xuyên được kiểm tra và theo dõi sức khỏe của mình.

Nguồn tham khảo: Bộ Y tế