Cách phân chia cấu trúc của dây chằng chéo sau

Phân chia cấu trúc của DCCS dựa vào đường đi các bó sợi của dây chằng là một việc làm khó khăn và không thống nhất. Một số tác giả khẳng định rằng DCCS là một cấu trúc đơn bó. Một quan điểm được công nhận rộng rãi là DCCS gồm 2 bó chức năng: BTN và BST. Sự phân chia DCCS thành 2 bó là sự phân chia nhân tạo chứ không phải sự phân chia giải phẫu vốn có của dây chằng. Thông qua bài viết, chúng tôi sẽ trình bày về Cấu trúc của dây chằng chéo sau: Phân chia cấn trúc DCCS dựa vào đường đi các bó sợi của dây chằng và phân chia cấu trúc của DCCS dựa vào chức năng của các bó sợi.

Nhóm tác giả: PGS. TS Đinh Ngọc Sơn, BS CKII Vũ Trường Thịnh

Ngày phát hành: 30/03/2022

1. Phân chia cấn trúc DCCS dựa vào đường đi các bó sợi của dây chằng

Phân chia cấu trúc của DCCS dựa vào đường đi các bó sợi của dây chàng là một việc làm khó khăn và không thống nhất. Một số tác giả khẳng định rằng DCCS là một cấu trúc đơn bó. Một quan điếm phố biển hơn, các tác già ghi nhận DCCS là một cấu trúc phức tạp. Girgis và cs ghi nhận DCCS gồm 2 bó nhưng không thể tách rời [3 Ị. Quan điểm phổ biến nhất các tác giả đều ghi nhận DCCS gồm 2 bó riêng biệt được gọi là bó trước và bó sau và thường được gọi là BTN và BST. Một số tác giả còn ghi nhận 2 bó của DCCS có cấu trúc siêu vi khác nhau, Một số nhà giải phẫu tin rằng, phân chia DCCS thành 2 bó là quá đơn giản. Trent và cs phân chia DCCS thành bó trước, bó giữa và bó sau [24]. Một số tác giả khẳng định răng bó xiên sau của DCCS là một cẩu trúc tách biệt, khác han với dây chằng Đ- sc vì nó có diện bám chày riêng biệt. Bó sau của DCCS có một phần bó sợi chạy xiên không thế nhầm lẫn với các bó sợi của dây chàng Đ-SC vì có bám tận khác với dây chằng Đ-SC. Quan điểm của Hamer và cs cho rằng, dây chằng Đ-SC sau được coi như bó thứ ba của DCCS [20], Một số tác giả cho rằng DCCS là một cấu trúc tiên tục gồm nhiều bó sợi. Trong trường hợp này, DCCS gồm 4 phần hợp thành: phần trước, phần giữa, phần dọc sau và phần xiên sau, Makris và cs phân chia DCCS thành 4 bó: bó trước, bó giữa, bó dọc sau và bó xích sau. Tuy nhiên trong nghiên cứu này, một số trường hợp đã không biệt lập được bó trước và bó giữa về mặt giải phẫu [25].

2. Phân chia cấu trúc của DCCS dựa vào chức năng của các bó sợi

Ngay cả khi DCCS được xem như là một cấu trúc đơn lè, sự căng chùng của các bó sợi của DCCS cũng khác nhau trong quá trình gấp duỗi khớp gối. Một số tác giả tin rằng có một bó sợi của dây chằng luôn đăng trường trong quá trình vận động của khớp gối.

Một quan điểm được công nhận rộng rãi là DCCS gồm 2 bó chức năng: BTN và BST. Sự phân chia DCCS thành 2 bó là sự phân chia nhân tạo chứ không phải sự phân chia giải phẫu vốn có của dây chàng. Có thể phẫu tích để tách DCCS thành BTN và BST dựa vào sự căng, chùng khác nhau của các bỏ sợi cấu thành nên DCCS trong hoạt động gấp – duỗi gối. Có thể dề dàng nhận ra rằng, BTN bám chủ yếu vào phần mái của diện gian lồi cầu đùi trong khi BST bám chủ yếu vào mặt trong diện gian lồi cầu đùi của lồi cầu trong xương đùi. Có sự chồng lấn cùa các bó sợi cấu thành nên DCCS từ trước ra sau. BTN có thiết diện cắt ngang to hưn BST, và nó cũng khỏe hơn BST rất nhiều. Mặc dù tỷ lệ thiết diện cắt ngang của BTN và BST rất khác nhau nhưng diện bám chày cửa chúng gần như tương tự nhau

Các bó sợi của DCCS không xoắn quanh nhau trong khi duỗi gối. BTN nằm ở phía trước và BST nằm ở phía sau nên khi quan sát khớp gối từ phía sau BST nằm nông hơn BTN. Bởi vậy các bó sợi trước là các bó sợi ngắn nhất còn các bỏ sợi sau là các bó sợi dài nhất của DCCS. Bên cạnh đó, một mốc giải phẫu quan trọng cần được xác định của DCCS là các bó sợi xiên sau. Các bó sợi này đôi khi có thể bị nhầm lần với dây chằng Đ-SC sau nếu không xác định rõ điếm bám của nó, Bởi vỉ, giống với dây chàng Đ-SC sau, các bó sợi này nằm ớ phía sau của DCCS, chạy theo một đường hơi nghiêng, từ mặt trong diện gian lồi cầu của lồi cầu trong xương đùi ra ngoài nhưng các bó sợi này không bám tận vào sừng sau của sụn chêm ngoài mà đến bám tận vào xương chày ở phía dưới sừtig sau sụn chêm ngoài. Điều này có thể gây nên nhầm lẫn trong chẩn đoán nội soi giữa đứt hoàn toàn DCCS trong khi dây chằng Đ-SC sau còn nguyên vẹn với đứt bán phần cùa DCCS.

Fuss và cs phân chia cấu trúc của DCCS thành 3 bó chức năng gồm: bó sợi căng trong quá trình vận động của khớp gối, bó sợi căng trong tư thể gấp gối tối đa và bó sợi căng trong tư thế duỗi gối tối đa [26]. Với quan điểm DCCS bao gồm 4 thành phần cấu thành: bó trước, bó giữa, bó dọc sau và bó xiên sau thì bó trước nghỉ ngơi hoàn toàn, bó giữa căng nhẹ và bó dọc sau, bó xiên sau căng hơn trong tư thế duỗi gối tối đa. Trong quá trình gấp gối, bó trước và bó giữa dần căng hơn trong khi hai bó sau dần giảm độ căng hơn. Khi gấp gối sâu hơn, hai bó sau căng trở lại, trong khi bó trước vẫn căng và bó giữa không có dấu hiệu nghỉ ngơi.