Thang điểm HAS-BLED: Cách tính và ứng dụng

Thuốc chống đông máu được sử dụng để ngăn ngừa các cơn đột quỵ, nhưng cũng có thể gây ra rủi ro chảy máu. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị, bác sĩ cần đánh giá rủi ro chảy máu của bệnh nhân trước khi quyết định sử dụng thuốc chống đông máu.  Thang điểm HAS-BLED là một công cụ quan trọng trong lâm sàng được sử dụng để đánh giá rủi ro chảy máu của bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông máu.       

1.Cách tính điểm HAS-BLED

Thang điểm HAS-BLED là một công cụ được sử dụng để đánh giá nguy cơ chảy máu của bệnh nhân được điều trị bằng thuốc chống đông máu. HAS-BLED là viết tắt của các yếu tố được đánh giá trong thang điểm này, bao gồm:

• H (Hypertension): Huyết áp cao (≥160 mmHg) được gán điểm 1, nếu không, điểm sẽ là 0.
• A (Abnormal renal and liver function): Chức năng thận hoặc gan bất thường (ví dụ như sự suy giảm chức năng thận hoặc gan) được gán điểm 1.

Bệnh thận: Nếu bệnh nhân có bệnh thận, diện kế bao gồm proteinuri (albumin >30 mg/g creatinine) hoặc tỷ lệ thận suy giảm (GFR) <60 mL/min/1.73m2, điểm sẽ được gán là 1, nếu không, điểm sẽ là 0.

Chức năng gan kém: Nếu bệnh nhân có chức năng gan kém, diện kế bao gồm các chỉ số chức năng gan như bilirubin toàn phần >2x giới hạn bình thường hoặc AST/ALT >3x giới hạn bình thường, điểm sẽ được gán là 1, nếu không, điểm sẽ là 0.

• S (Stroke): Nếu bệnh nhân đã từng bị tai biến, được gán điểm 1.
• B (Bleeding history or predisposition): Nếu bệnh nhân có lịch sử chảy máu hoặc xuất huyết, điểm sẽ được gán là 1, nếu không, điểm sẽ là 0.
• L (Labile INR): Chức năng đông máu bất thường INR tăng/không ổn định hoặc thời gian đạt ngưỡng thấp được gán điểm 1
• E (Elderly): Bệnh nhân có tuổi trên 65 được gán điểm 1, nếu không, điểm sẽ là 0.
• D (Drugs/alcohol concomitantly):

Thuốc gây chảy máu: Nếu bệnh nhân đang sử dụng thuốc gây chảy máu (như acid acetylsalicylic, clopidogrel, warfarin, dabigatran, rivaroxaban, apixaban, enoxaparin), điểm sẽ được gán là 1, nếu không, điểm sẽ là 0.

Sử dụng rượu (được định nghĩa là > 8 đơn vị cồn mỗi tuần)

2.Lý giải thang điểm

Tổng số điểm HAS-BLED sẽ được tính bằng cách cộng tổng số điểm của các yếu tố trên. Tổng điểm có thể nằm trong khoảng từ 0 đến 9. Một số bác sĩ có thể sử dụng các ngưỡng khác nhau để xác định mức độ rủi ro chảy máu của bệnh nhân. Thông thường, điểm HAS-BLED càng cao, bệnh nhân càng có nguy cơ chảy máu cao khi sử dụng thuốc chống đông máu.

3.Ứng dụng

Thang điểm HAS-BLED là một công cụ hữu ích trong việc đánh giá rủi ro chảy máu của bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông máu và có nhiều ứng dụng quan trọng, bao gồm:

• Hỗ trợ quyết định sử dụng thuốc chống đông máu: Thang điểm HAS-BLED giúp bác sĩ đánh giá mức độ rủi ro chảy máu của bệnh nhân và đưa ra quyết định sử dụng thuốc chống đông máu phù hợp. Nếu điểm HAS-BLED cao, bác sĩ có thể xem xét giảm liều hoặc thay đổi loại thuốc chống đông máu để giảm rủi ro chảy máu. Ngược lại, nếu điểm HAS-BLED thấp, bác sĩ có thể sử dụng thuốc chống đông máu với liều và tần suất phù hợp để đảm bảo hiệu quả điều trị.
• Đánh giá rủi ro chảy máu trong bệnh nhân: Thang điểm HAS-BLED giúp bác sĩ đánh giá mức độ rủi ro chảy máu của bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông máu. Việc đánh giá rủi ro chảy máu trước khi sử dụng thuốc chống đông máu là rất quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị.
• Điều chỉnh liều thuốc: Nếu điểm HAS-BLED của bệnh nhân cao, bác sĩ có thể xem xét giảm liều thuốc chống đông máu để giảm rủi ro chảy máu. Điều này giúp giảm thiểu các biến chứng liên quan đến sử dụng thuốc chống đông máu.
• Đưa ra lời khuyên về lối sống: Thang điểm HAS-BLED có thể được sử dụng để đưa ra lời khuyên về lối sống để giảm các yếu tố rủi ro chảy máu như tiêu thụ rượu, hút thuốc, tăng cường hoạt động thể chất, và giảm cân.
• Đánh giá rủi ro chảy máu trong phẫu thuật: Thang điểm HAS-BLED cũng có thể được sử dụng để đánh giá rủi ro chảy máu trong các ca phẫu thuật và đưa ra quyết định về liệu pháp chống đông máu phù hợp.
• Thang điểm HAS-BLED được sử dụng để đánh giá nguy cơ chảy máu của bệnh nhân được điều trị bằng thuốc chống đông máu, đặc biệt là thuốc kháng vitamin K. Thang điểm này giúp các bác sĩ đưa ra quyết định về liệu pháp điều trị phù hợp và tối ưu hóa điều trị để giảm thiểu nguy cơ chảy máu. Tuy nhiên, thang điểm HAS-BLED có một số hạn chế và không thể dự đoán chính xác nguy cơ chảy máu của bệnh nhân, do đó việc đưa quyết định điều trị phải được thực hiện dựa trên sự đánh giá toàn diện của tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
• Tóm lại, thang điểm HAS-BLED là một công cụ quan trọng giúp đánh giá rủi ro chảy máu của bệnh nhân đang sử dụng thuốc chống đông máu và có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y tế và phẫu thuật.