Các phương pháp điều trị trật khớp vai tái diễn ra sau

 Trật khớp vai tái diễn ra sau chiếm khoảng 2 – 5% của trật khớp vai. Sinh bệnh học của trật khớp tái diễn ra sau có thể bắt đầu từ một trật khớp cấp tính. Tuy nhiên, thông thường thì bắt đầu với một bán trật khớp không do chấn thương (rối loạn thần kinh cơ, bệnh hệ thống…) hoặc một vi chấn thương lặp đi lặp lai. Thông qua bài viết, chúng tôi sẽ giới thiệu về các phương pháp điều trị trật khớp vai tái diễn ra sau.

Nhóm tác giả: PGS. TS Đinh Ngọc Sơn, BS CKII Vũ Trường Thịnh

Ngày phát hành: 30/03/2022

1. Điều trị không phẫu thuật

Điều trị không phẫu thuật đối với trật khớp vai tái diễn ra sau trên cơ sở là do sinh bệnh học chưa được hiểu biết đầy đủ và kết quả sửa chữa sụn viền bao khớp phía sau khó có thể dự đoán.

Các phương pháp điều trị không phẫu thuật chủ yếu là tăng cường sức mạnh, tập luyện, phục hồi chức năng thần kinh cơ và tư vấn tâm lý cho bệnh nhân tự ý trật khớp. Tăng cường sức mạnh chủ yêu tập trung vào hệ thống ổn định dộng của khớp vai: cơ chóp xoay, bó sau cơ Delta, các cơ đai vai.

Tỷ lệ thành công của chương trình vật lý trị liệu đối với những bệnh nhân có mất vững khớp vai ra sau cao, trong một số nghiên cứu là 68%. Ngược lại, đối với những bệnh nhân có liên quan đến điều trị phẫu thuật thì tỷ lệ thất bại cao khoảng 90%.

2. Điều trị phẫu thuật

2.1 Chỉ định

• Các trường hợp trật khớp vai ra sau thất bại trong điều trị không phẫu thuật
• Tổn thương Hill – Sach ngược > 20 – 25%
• Tổn thương rách sụn viền bao khớp phía sau
• Khuyết xương ồ chảo phía sau.

2.2 Phương pháp phẫu thuật

2.2.1 Phẫu thuật mổ mở

Phẫu thuật khâu bao khớp phía sau (Posteríor Capsulorhaphy)

Chuẩn bị dụng cụ và bệnh nhân

• Bệnh nhân được gây mê nội khí quản
• Tư thế mổ: nằm nghiêng hoặc tư thế “beach chair”

Bộ dụng cụ phẫu thuật mờ khớp vai tiêu chuẩn

• Mũi khâu neo
• Áo cổ định vai sau mổ

Đường mổ và cách thức phẫu thuật

• Đường mổ vào khớp vai từ phía sau, đi giữa hai cư: cơ dưới gai vai cơ tròn bé để bộc lộ bao khớp phía sau.

• Bao khớp được mở ngang tại điếm giữa từ trong ra ngoài (cách xa dây thần kinh trên vai), tiếp theo là một vết rạch dọc khoảng 5 mm về phía chỏm xương cánh tay (mờ bao khớp hình chữ “T”)

• Lưu ý vết rạch bao khớp phải mở rộng xuống phía dưới đủ để giải quyết tình trạng lỏng lẻo dây chằng bao khớp dưới. Thông thường rạch xuống đến vị trí 6 giờ là đủ ,tách bao khớp, mở ra xung quanh bằng 3 mũi chỉ treo

• Đặt một dụng cụ “Retractor” đặt vào khớp để ép chỏm xương cánh tay ra trước, chú ý không được làm tổn thương sụn,
• Kiểm tra tổn thương sụn viền phía sau. Nếu phát hiện tổn thương thì tiến hành chuẩn bị vành và cổ ồ chảo phía sau bằng dụng cụ “Rasp” và đặt neo, thường khoảng 3 neo. 
• Chỉ neo được khâu xung quanh sụn viển và thắt nút chỉ neo cố định sụn viền sau vào vành ố chảo với nơi của nút thắt nằm ngoài bề mặt của sụn viền/bao khớp.
• Sau khi buộc, cánh tay đặt ở tư thế dạng 20 độ và xoay trung gian. Chú ý sau đó sẽ chuyển sang di chuyển bao khớp sau – dưới.
• Vạt của bao khớp phía dưới (cắt bao khớp chữ “T”) được kéo ra ngoài và lên trên để giảm sự dir thừa của bao khớp dưới, với 2 mũi chỉ không tiêu và cố định với bao khớp phía ngoài.

2.2.2 Phẫu thuật nội soi

Phẫu thuật nội soi sửa chữa sụn viền và khâu bao khớp phía sau

Chuẩn bị dụng cụ và tư thế bệnh nhân

• Bệnh nhân được gây mê nội khí quản
• Tư thế mổ: nằm nghiêng kéo tay hoặc tư thể ghế ngồi bãi biển

Dụng cụ phẫu thuật tương tự phẫu thuật nội soi Bankart

• Áo cố định vai sau mổ

Ngõ vào

• Ngõ vào phía sau: qua ngõ này để nội khớp soi chẩn đoán
• Ngõ vào phía trước – dưới: qua ngõ này rất quan trọng đế đánh giá rách sụn viền và chuẩn bị khâu sụn
• Ngõ vào phía sau – ngoài: ngõ này xác định ở vị trí so với góc sau ngoài của mỏm cùng vai xuống dưới 2 cm. Ngỏ này dùng để đặt neo và các dụng cụ nội soi sửa chữa sụn viền.

Cách thức phẫu thuật

• Sau khi nội soi khớp chẩn đoán qua ngố sau, tiến hành đưa lần lượt dụng cụ nội soi “tách” và “bào” vào khớp qua ngõ trước – dưới đc gỡ dính sụn viền sau – dưới, chuẩn bị cổ và vành ổ chảo sau dưới

Đặt neo trên bề mặt vùng sau – dưới của ổ chảo, cách lề ổ chảo 2 mm qua ngõ phía sau (hoặc ngõ sau – ngoài)

Khâu lại sụn viền với số neo tuỳ theo mức độ rộng của tôn thương khoảng cách mồi neo khoảng 5mm.

Ngoài ra, nếu có tốn thương sụn viền sau dạng sói mòn bề mặt sụn, sụn gắn kết giữa sụn viền và ổ chảo còn nguyên vẹn thì thực hiện thay đổi bao khớp san (khâu chồng ngắn bao khớp) mà không cần sử dụng neo. Đưa móc kiểu con thoi vào ngõ phía sau, xuyên qua bó sau của dây chằng ổ chảo cánh tay dưới, di chuyến móc khoảng 1 cm, sau đó xuyên qua phía dưới sụn viền. Tải một sợi chỉ không tiêu vào móc qua “con thoi” và buộc cố định.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.