Siêu âm tim gắng sức (stress echocardiography) là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh được sử dụng để đánh giá chức năng tim trong tình trạng tập luyện hoặc tăng cường hoạt động. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách sử dụng siêu âm để tạo ra hình ảnh chuyển động của tim trên màn hình, trong khi bệnh nhân tập luyện hoặc được tiêm thuốc dược để tăng cường hoạt động của tim.

1.Siêu âm tim gắng sức là gì? 

Siêu âm là kỹ thuật an toàn, không xâm lấn và được sử dụng rộng rãi để thăm dò cấu trúc và chức năng của các bộ phận bên trong cơ thể. Siêu âm tim gắng sức về cơ bản cũng giống các kỹ thuật siêu âm thông thường như đối với các cơ quan khác (siêu âm dạ dày, siêu âm buồng trứng,…), chỉ có khác ở chỗ là bệnh nhân sẽ được đặt trong trạng thái vận động hoặc được kích thích bằng thuốc để cơ thể phản ứng như lúc đang tập thể dục (điều này áp dụng với các bệnh nhân bị liệt hoặc yếu không vận động được).

Trong quá trình tập luyện hoặc tăng cường hoạt động, nhu cầu oxy của cơ thể tăng lên, buộc tim phải bơm máu nhanh hơn để đáp ứng nhu cầu này. Bằng cách quan sát hình ảnh chuyển động của tim trong khi bệnh nhân vận động, bác sĩ có thể đánh giá trực tiếp khả năng đáp ứng của tim với việc tăng lên về nhu cầu oxy, qua đó có thể giúp phát hiện các vấn đề về chức năng tim, bao gồm các vấn đề về van tim, tắc nghẽn động mạch và các vấn đề khác.

2.Siêu âm tim gắng sức có an toàn không?

Siêu âm tim gắng sức là một phương pháp không xâm lấn và an toàn để đánh giá chức năng tim, và được sử dụng rộng rãi trong các trường hợp nghi ngờ về bệnh tim mạch. Tuy nhiên, như với bất kỳ phương pháp chẩn đoán nào, kỹ thuật siêu âm này cũng có những giới hạn và có thể không phát hiện được tất cả các vấn đề về chức năng tim. Do đó, việc chẩn đoán và điều trị bệnh tim mạch nên được tiến hành dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế có chuyên môn cao.

3.Khi nào cần chỉ định thực hiện siêu âm gắng sức?

Siêu âm tim gắng sức (stress echocardiography) có thể được chỉ định trong các trường hợp sau:

1. Đánh giá triệu chứng bệnh tim mạch: để đánh giá các triệu chứng bệnh tim mạch như đau thắt ngực (angina), khó thở, mệt mỏi hoặc chóng mặt. Kỹ thuật này giúp đánh giá chức năng tim trong điều kiện tập luyện hoặc tăng cường hoạt động, từ đó xác định nguyên nhân của triệu chứng và đưa ra chẩn đoán chính xác.
2. Đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch: Nếu bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch như tiền sử gia đình, hút thuốc, tiểu đường, huyết áp cao hoặc mỡ máu cao, kỹ thuật siêu âm này có thể được chỉ định để đánh giá chức năng tim và xác định nguy cơ bệnh tim mạch.
3. Đánh giá hiệu quả điều trị: kỹ thuật siêu âm gắng sức được sử dụng để đánh giá hiệu quả của điều trị bệnh tim mạch, ví dụ như sau khi thực hiện phẫu thuật hoặc đặt stent. Kỹ thuật này giúp đánh giá tác động của điều trị lên chức năng tim và đưa ra quyết định điều trị tiếp theo.
4. Đánh giá tình trạng sức khỏe trước khi tập thể dục: kỹ thuật siêu âm tim này cũng được sử dụng để đánh giá tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trước khi thực hiện các hoạt động tập thể dục hoặc thể thao, giúp đánh giá khả năng của tim để đáp ứng với hoạt động tập thể dục và xác định các giới hạn an toàn trong việc tập thể dục.

4.Các trường hợp cần chống chỉ định:

Mặc dù siêu âm tim gắng sức là một phương pháp đánh giá chức năng tim an toàn và phổ biến, tuy nhiên nó cũng có một số trường hợp chống chỉ định như sau:

1. Bệnh nhân có tiền sử phản ứng dị ứng với thuốc có chứa dipyridamole hoặc dobutamine sẽ không được chỉ định siêu âm tim gắng sức sử dụng các thuốc này.
2. Bệnh nhân có bệnh nhân suy tim nặng, hội chứng giảm áp đột ngột hoặc suy tim cấp cần được điều trị kịp thời trước khi được chỉ định siêu âm.
3. Bệnh nhân có các bệnh lý phổi nặng hoặc các bệnh lý khác có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện tập thể dục và đánh giá chức năng tim.
4. Bệnh nhân có tiền sử bệnh động mạch vành nặng, bệnh động mạch vành không ổn định hoặc bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật tạo bắc cầu động mạch vành (CABG-Coronary Artery Bypass Graft) trong vòng 3 tháng trước đó.
5. Bệnh nhân có tiền sử bệnh nhân loạn nhịp nặng hoặc đang sử dụng thuốc chống loạn nhịp cần được điều chỉnh trước khi thực hiện siêu âm.

Tóm lại, Siêu âm tim gắng sức là một phương pháp không xâm lấn và an toàn và được sử dụng rộng rãi trong các trường hợp nghi ngờ về bệnh tim mạch. Quyết định siêu âm tim gắng sức chỉ được đưa ra tùy trường hợp cụ thể bởi chỉ định và giám sát thực hiện bởi các chuyên gia y tế có chuyên môn cao để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.