Viêm khớp dạng thấp (RA) là một bệnh lý tự miễn do sự tấn công của hệ thống miễn dịch lên các khớp, gây ra viêm và tổn thương khớp. RA là một căn bệnh khó chữa và có thể gây ra sự suy giảm chức năng và ảnh hưởng đến hoạt động sống của bệnh nhân. Trong các nghiên cứu gần đây, chế độ ăn cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp là yếu tố quan trọng giúp giảm triệu chứng đau và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
1. Những tác động của chế độ ăn với các triệu chứng bệnh
Chế độ ăn cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp (RA) đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tiến triển của bệnh. Những thực phẩm giàu chất chống viêm, chất chống oxy hóa và chất xơ được cho là có khả năng giảm đau và sưng khớp, cải thiện chức năng khớp và chất lượng cuộc sống của người bệnh RA.
Chế độ ăn gồm thực phẩm giàu chất xơ có khả năng giảm đau và sưng khớp, đặc biệt là khi kết hợp với việc tập thể dục đều đặn. Thực phẩm giàu Omega-3 (như cá, hạt và dầu ô liu) cung cấp một số chất dinh dưỡng có đặc tính chống oxy hóa, chẳng hạn như tocopherols chứa trong dầu ô liu đóng vai trò là chất khóa hoạt tính của gốc tự do.
Bên cạnh đó, việc giảm cân thông qua chế độ ăn hợp lý có thể giảm tải trọng lên các khớp và giúp cải thiện chức năng khớp. Chế độ ăn giàu chất xơ và chất béo không bão hòa cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý khác như bệnh tim mạch và tiểu đường.
Các nghiên cứu còn chứng minh được mức tăng DHA trong máu tỉ lệ thuận với mức độ giảm đau của RA điều trị bằng thuốc ức chế Janus (JAKi)
2. Cơ chế giảm đau trong bệnh Viêm khớp dạng thấp
Cơ chế giảm đau cho bệnh nhân RA bằng chế độ ăn liên quan đến các chất kháng viêm và chất chống oxy hóa có trong các loại thực phẩm. Những chất này giúp giảm sự viêm trong cơ thể và giảm đau khớp. Các chất kháng viêm tìm thấy trong các loại thực phẩm giàu Omega-3 được biến đổi thành những chất có tính kháng viêm trong cơ thể. Chất xơ cũng giúp tăng sự lưu thông của chất kháng viêm và các chất dinh dưỡng khác đến các khớp, giảm sự viêm và đau khớp.
Ngoài ra, các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và beta-caroten có trong các loại trái cây và rau củ cũng có tác dụng ngăn chặn các gốc tự do gây ra sự viêm và tổn thương khớp.
3. Chế độ ăn cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp
- Các loại rau xanh: Bông cải, bí đỏ, cải xoong, cải bắp, cải thìa, cải ngọt, rau muống, rau ngót, rau đắng,… đều chứa nhiều chất kháng viêm và chất chống oxy hóa.
- Trái cây: dâu tây, việt quất, cherry, quả mâm xôi, chuối, lê, táo, nho, kiwi,…
- Các loại hạt: Hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương, hạt bí đỏ, hạt óc chó,…
- Các loại cá, thịt và gia cầm: Các loại cá như cá hồi, cá thu, cá mackerel, các loại thịt như thịt gà, bò, lợn, các loại gia cầm như gà, vịt, cút… là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, giúp phục hồi cơ bắp và tăng sức đề kháng.
- Các loại dầu ăn: Dầu cải, dầu hướng dương, dầu ô liu, dầu hạt lanh, dầu dừa, dầu cọ,… chứa nhiều chất béo không bão hòa và chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm và đau.
4. Những loại thực phẩm cần tránh
- Thực phẩm chứa gluten: Các sản phẩm từ lúa mì, mì ăn liền, bánh mì, bánh quy, bánh rán, bánh ngọt, mì sợi, mì chính, các loại bia và rượu có chứa gluten, có thể kích thích phản ứng miễn dịch và gây viêm khớp dạng thấp.
- Một số loại rau như khoai tây, cà chua và cà tím có liên quan đến việc tăng nguy cơ RA
- Thực phẩm có hàm lượng đường cao: Các loại đồ ngọt, nước giải khát, đồ uống có ga, trái cây có hàm lượng đường cao, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng mức đường huyết, gây viêm và làm suy giảm sức khỏe của bệnh nhân.
- Thực phẩm chứa chất béo động vật: Thịt đỏ, chả lụa, xúc xích, thịt nguội, bơ, kem, phô mai, sữa nguyên kem
- Thực phẩm có hàm lượng muối cao: Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, gia vị, nước chấm, nước sốt, các loại mì ăn liền
- Thực phẩm có chứa chất kích thích: Cà phê, trà, coca-cola, các loại đồ uống có chứa caffeine
5. Tóm lại
Một chế độ ăn uống phù hợp là yếu tốquan trọng trong việc giảm các triệu chứng của bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Thực phẩm chứa chất chống viêm và chất chống oxy hóa được coi là cực kỳ hữu ích trong việc giảm đau và viêm cho bệnh nhân. Trong đó, rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt và các loại cá, thịt và gia cầm là các nguồn dinh dưỡng quan trọng. Ngược lại, thịt đỏ, các loại đồ uống có cồn, đường, các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, đồ chiên, nước chấm có chứa nhiều muối và các loại gia vị cay nên được hạn chế hoặc tránh. Việc có chế độ ăn uống phù hợp sẽ giúp giảm các triệu chứng và tăng hiệu quả của điều trị. Tuy nhiên, để đảm bảo sức khỏe, bệnh nhân cần tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tìm ra chế độ ăn uống phù hợp nhất cho mình.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
*Nguồn tham khảo:
1. Cutolo M, Nikiphorou E. Nutrition and Diet in Rheumatoid Arthritis. Nutrients. 2022;14(4):888. Published 2022 Feb 19. doi:10.3390/nu14040888
2. England BR, Tiong BK, et al. 2019 Update of the American College of Rheumatology Recommended Rheumatoid Arthritis Disease Activity Measures. Arthritis Care Res (Hoboken). 2019 Dec;71(12):1540-1555. doi: 10.1002/acr.24042
3. Su KP, Tseng PT, Lin PY, et al. Association of Use of Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids With Changes in Severity of Anxiety Symptoms: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Netw Open. 2018;1(5):e182327. Published 2018 Sep 7. doi:10.1001/jamanetworkopen.2018.2327
4. Chang CK, Chen PK, Chen CC, Chang SH, Chen CH, Chen DY. Increased Levels of Omega-3 Fatty Acids and DHA Are Linked to Pain Reduction in Rheumatoid Arthritis Patients Treated with Janus Kinase Inhibitors. Nutrients. 2021;13(9):3050. Published 2021 Aug 30. doi:10.3390/nu13093050
Leave a Reply